۳۴- وَیا حسرتا أضحی بنعماک نائحاً وَ کنتُ بها من قبل حینٍ مُغرِّدا ( همان ، ص ۴۶۴ )
دریغا که من نوحه سرای نعمتهایت شدم در حالی که قبلا ترانه سرای آنها بودم .
طباق در کلمات « نائح » و « مُغرِّد »
۳۵- عجبتُ لها مِن همهٍ کان منتهی حیاتکَ فیها حافلاً مثلَ مبتدا ( همان ، ص ۴۶۴ )
از همت و اراده تو که انتهای زندگیت همچون ابتدای آن سرشار از آن است در تعجبم .
طباق در کلمات « منتهی » و « مبتدا »
۳۶- قلبٌ وراء الشیب متقد الصبا کالجمـر تحـت رمـاده یتحـرّقُ ( همــان ، ص۴۶۵)
قلبی که در پیری عشق بر می افروزد مانند اخگری است که زیر خاکستر شعله ور می شود .
طباق در کلمات « الجمر » و « رماد »
۳۷-إذهبوا فی البلاد طولا وعرضا وانظرواما لخصمکم من جهود ( همان ، ص۴۷۱)
در طول و عرض کشور سفر کنید و تلاش دشمنتان را ببینید .
طباق در کلمات « طول » و « عرض »
۳۸- راعَهُم حیّاً وَ میتاً فاتقوا همّـه جبّارهً لَم تخــذَ لِ ( همان، ص۴۸۲)
ملک فیصل زنده یا مرده اش آنها را می ترساند ، پس آنها بایستی از اراده ای که خوار و زبون نمی شود
بترسند .
طباق در کلمات « حیّاً » و « میتاً »
۳۹- وَ عدتُ عـن القبر فی العائدینَ أمامـی نحیبٌ وَ خلفـی نحیــب ( همان، ص۴۹۲)
به همراه بازگشتگان از قبر بازگشتم در حالی که در پیش رو و پشت سرم فغانی بود .
طباق در کلمات « أمام » و « خلف »
۴۰- هل فی فلسطینَ بعدَ البؤس من دعه أم للزمان إبتسامٌ بعد تقطیب ( همان، ص۴۷۸)
آیا در فلسطین بعد از بیچارگی و فقر آرامش و آسایشی هست و یا برای زمان بعد از ترشرویی لبخندی وجود

دارد .
طباق در کلمات « إبتسامٌ » و « تقطیب »
ج ) ترصیع
توازن وهمسانی الفاظ است که به دو صورت می آید : ۱- همراه با توافق حروف ووزن کلمات
آخرجمله ها : « إنّ الأبرارَ لفی نعیم وَ إنّ الفجّارَ لفی جَحیم » (الإنفطار) و۲- تقارب ونزدیکی
این کلمات : « وَآتیناهما الکتابَ المُستبین وَهدَیناهُما الصِّراط المستقیم » ( الصافات : ۱۱۷ و
۱۱۸ ) ( هاشمــی ، ۱۳۷۷ش ، ص۳۵۸ )
ابراهیم در بیشتر قصایدش از این صنعت استفاده برده است :
۱- عبس الخطبُ فابتسِم وَ طغی الهولُ فاقتحِـم
رابط الجأش والنهی ثابتُ القلبِ و القـدم… ( ابراهیم ط. ، ۲۰۰۵م ، ص۲۷۱)
بلا و سختی عبوس شد پس تو لبخند بزن ، ترس و خوف طغیان کرد پس تو خطر کن .
آرام و دلیر ، ثابت قدم با قلبی استوار .
۲- إخواننا أهلُ الوفاءِ أهلُ المودّهِ و الولاء (همان، ص۳۰۲)
برادران ما از تبار وفاداری و عشق و دوستی هستند .
۳- أطلقی ذاک العیارا قدکِ ضیماً و اصطبارا
یطلبُ العزُّ ابتدارا یُدرکُ المجدُ اقتسارا… (همان، ص۳۰۶)
آن تیر را پرتاب کن ، ظلم ( ظالم ) و شکیبایی تو کافی است .
عزت و افتخار پیشدستی را می طلبد و مجد و بزرگی مقهور کردن و به بند کشیدن را .
۴- لاتَسَـــل عَـن سَلامَته          رُوحُـهُ فَــوقَ راحَتـِـــه
بَــدَّلتـــــــهُ هُمُـــومُـــه          کَفنَــــاً مِــن وِسادَتِــه …(همان، ص۳۱۴)
از سلامتش مپرس، زیرا که او جان برکف است .
افکار و غمهایش بالش او را به کفن تبدیل کرده اند.
۵- أهلاً بربِّ االمهرجان أهلاً بنابغه البیان (هـمـــان ، ص ۳۱۶)
مرحبا به صاحب آن جشنواره و درود بر نابغه بیان . ( احمد شوقی )
۶-أنتم المخلصون للوطنیِّه أنتم الحاملون عبء القضیّه !!
أنتم العاملون مِن غیر قول !! بارَکَ اللهُ فی الزنود القویّه !! (همان،ص ۳۳۹)
شما پاک نهادان وفادار به میهن و شما مسؤلیت پذیران !!
شما عمل کنندگان بدون سخن !! آفرین باد بر این دستان قوی !!
۷- علامَ احتراسکَ ؟ لا أعلمُ وَ فیمَ احتشادُکَ ؟ لا أفهمُ ( همـان ، ص۳۴۴)
ای حکومت از چه چیزی پاسداری می کنی ؟ نمی دانم و بسیج تو به خاطر چیست ؟ نمی فهمم .
۸- بکوری عند شباکی لأنشق طیب ریّاکِ

مدل های داده کاوی
ماشین بردار پشتیبان
درخت تصمیم
شبکه های عصبی
خروجی مدل ها
تأیید/ اعتبار مدل ها
پالایش داده
تجسم داده (نمودار ،گراف و…)

قلمرو تحقیق
قلمرو تحقیق از لحاظ زمانی، مکانی و موضوعی به شرح ذیل است :
ـ قلمرو موضوعی تحقیق: هدف اساسی تحقیق طراحی مدلی و سنجش اعتبار مشتریان بانکی با بهره گرفتن از تکنیکهای داده کاوی می‌باشد، لیکن به منظور پیاده سازی مدل سعی گردید یکی از بانک‌های کشور انتخاب و از بین آنها تعدادی به عنوان نمونه انتخاب گردد و از اطلاعات مشتریان اعتباری آنها استفاده شود.
ـ قلمرو مکانی تحقیق: از نظر مکانی می‌توان شامل مشتریان اعتباری بانک ملی استان تهران قلمداد نمود.
ـ قلمرو زمانی تحقیق: از نظر زمانی نیز داده‌های مورد استفاده برای طراحی مدل مربوط به مشتریانی می‌باشند که برای ادامه فعالیت خود از ابتدای سال ۱۳۸۹ تا اواخر سال ۱۳۹۰ اقدام به دریافت اعتبار نموده‌اند.

جامعه آماری و تعیین حجم نمونه
با توجه به اینکه هدف تحقیق اعتبارسنجی مشتریان می باشد ، در این پژوهش جامعه آماری شامل شرکت های وام گیرنده که در شعبات بانک ملی استان تهران در طی سال های ۸۹ و ۹۰ از این بانک، تسهیلات دریافت کرده و اصل و سود آن را با بانک ها عودت داده یا نداده اند، می باشند. دلیل انتخاب واحدهای اقتصادی به عنوان جامعه آماری، در دسترس بودن داده های مالی موثق و حسابرسی شده ی آنها می باشد.
جامعه آماری متشکل از مشتریان خوش حساب (ریسک اعتباری کمتر) و مشتریان بدحساب (ریسک اعتباری بالا) می باشد.
با توجه به اینکه دسترسی به کل داده های بانک امکان پذیر نبوده و بنا بر اظهارات مدیران بانک مورد مطالعه، داده ها به صورت پراکنده و غیر منسجم در اختیار شعبات می باشد، بنابراین بر اساس یک نمونه گیری تصادفی و روش کوکران با حجم جامعه محدود در خصوص این جامعه آماری، تعداد ۳۴۵ مشتری انتخاب گردید که از این تعداد فقط ۳۰۰ پروند واجد شرایط بودند.
مسئله ای که درباره ی این مشتریان وجود داشت عدم وجود صورتهای مالی در پرونده آنها بود.

ابزار گردآوری اطلاعات
روش گردآوری داده ها به صورت “مشاهده” و هم از طریق “مصاحبه” بوده است. بدین صورت که برای دستیابی به اطلاعات شرکت ها از انواع پایگاه داده های موجود در بانک مانند پرونده ها و سیستم های کامپیوتری و همچنین استفاده از پایگاه قوانین بانک در ارتباط با ارزیابی وضعیت مالی شرکت ها از روش مشاهده و ثبت اطلاعات مورد نیاز در چک لیست استفاده شده است. ضمناً در ارتباط با مؤلفه های با اهمیت که در قوانین بانک در نظر گرفته نشده از مصاحبه با کارشناسان و کارکنان استفاده شده است.

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
در این تحقیق پس از جمع آوری داده های شرکت های دریافت کننده تسهیلات بانک مورد نظر از پایگاه داده مربوطه و پس از آن، پالایش داده ها، به شناسایی متغیرهای تأثیرگذار در ارزیابی وضعیت مالی شرکت ها پرداخته که این کار از طریق مصاحبه با کارشناسان و مستندات علمی، انجام می شود. بعد از این مرحله برای تمامی مشتریان نمونه انتخاب شده، با توجه به تعریفی که از خوش- حساب یا بدحساب بودن شرکت ها بر اساس وضعیت مالی ارزیابی شده توسط صورت های مالی وجود دارد، یک برچسب مربوط به آن بخش (طبقه) با همان تعریف در نظر می گیریم.
در مرحله بعد با بهره گرفتن از تکنیک های داده کاوی مورد نظر و با کمک نرم افزارهای مربوطه، شرکتها را بر اساس ویژگی های شان و اطلاعات صورتهای مالی آنها ارزیابی می نماییم بعد با تسهیلات اعطاء شده تطبیق می دهیم تا میزان تفاوت در تصمیم گیری در اعطای تسهیلات توسط بانک ها مشخص شود که در نهایت این مدل جهت تصمیم گیری راجع به اعطاء یا عدم اعطای تسهیلات استفاده خواهد شد.
برای ساخت مدل لازم است ابتدا تکنیک مدل سازی و نرم افزارهای لازم برای اعمال تکنیک ها انتخاب شود. برای اعمال تکنیک ها در تحقیق حاضر از نرم افزارهای Microsoft SQL Server V 2008 وMicrosoft Excel V 2007 و SPSS Clementine V 12 استفاده شده است.

تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه های کلیدی
نسبت های مالی- ریسک اعتباری- داده کاوی- ماشین بردار پشتیبان- درخت تصمیم- شبکه عصبی
۱-۱۵-۱: نسبت های مالی
در ادامه برخی از نسبتهای مالی مهم تشریح شده است :
نسبت های سودآوری : این نسبت ها میزان سودآوری بنگاه را نشان می دهند. سودآوری بالاتر ارزش حقوق صاحبان سهام را افزایش می دهد و در میان تمامی عوامل بالقوه مرتبط با ریسک مهمتر هستند. توانایی تحصیل سود و بازده کافی، معیار نهایی از سلامت مالی و کارآیی مدیریت بنگاه است. سرمایه گذاران مایل به سرمایه گذاری در شرکتهای کم بازده نیستند و اعتباردهندگان نیز به این گونه شرکت ها علاقه ای ندارند، چرا که ممکن است طلب آنها وصول نشود. مطالعات تجربی گذشته نشان داده است احتمال اینکه شرکتی که سودآور نیست، به عبارتی نسبت بدهی به سرمایه بالایی دارد و با مشکل نقدینگی روبرو است، ورشکست شود زیاد است. که مهمترین این نسبتها عبارتند از :
نسبت بازده دارایی : این نسبت از تقسیم سود خالص بر جمع دارایی ها بدست می آید.
برخی تحلیل گران این نسبت را شاخص نهایی برای تشخیص کفایت و کارآیی مدیریت در اداره امور واحد تجاری می دانند. نسبت مزبور بازده هایی است که شرکت برای کلیه سرمایه گذاران و اعتباردهندگان تحصیل کرده است.
نسبت بازده حقوق صاحبان سهام : این نسبت از تقسیم سود خالص بر حقوق صاحبان سهام بدست می آید.
صاحبان سهام واحد تجاری این نسبت را مهم تر از سایر نسبتها می دانند. زیرا نتیجه هایی را که از سرمایه گذاری آنان بدست آمده است را نشان می دهد.
نسبت بازده فروش : این نسبت از تقسیم سود خالص بر فروش خالص بدست می آید.
این نسبت نشان می دهد از هر یک ریال فروش چه مقدار سود (بر حسب درصد) تحصیل شده است.
نسبتهای اهرمی : تأمین نیازهای مالی از طریق ایجاد بدهی را نشان می دهد. در واقع این نسبت ها تعیین می کنند که شرکت تا چه حد نیازهای مالی خود را از منابع دیگران تأمین نموده است. که مهمترین این نسبتها عبارتند از :
نسبت بدهی : این نسبت از تقسیم جمع بدهی ها به جمع دارایی ها بدست می آید.
بطور کلی اعتباردهندگان نسبت بدهی نسبتاً کم را ترجیح می دهند. نسبت بدهی زیاد معمولاً به معنای این است که شرکت برای تأمین منابع مورد نیاز ناگزیر از استفاده تسهیلات بیشتری شده است.
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام : این نسبت از تقسیم کل بدهی ها به حقوق صاحبان سهام بدست می آید.
نسبت فوق نشان می دهد جمع بدهی ها اعم از جاری و بلند مدت چه نسبتی با حقوق صاحبان سهام دارد و یا به عبارت دیگر از لحاظ مالکیت چه رابطه ای بین طلبکاران و سهامداران وجود دارد. طبعاً هر چه این نسبت بزرگتر باشد طلبکاران کمتری خواهند داشت.
نسبت های نقدینگی : این نسبت ها توانایی بنگاه در رویارویی با تعهدات کوتاه مدت یا جاری را ارزیابی می کنند. تحلیل نقدینگی اهمیت ویژه ای برای اعتباردهندگان دارد زیرا نقدینگی ضعیف منجر به ناتوانی بنگاه در پرداخت به موقع اصل و بهره بدهی ها می شود. که مهمترین این نسبتها عبارتند از :
نسبت جاری : این نسبت از تقسیم دارایی های جاری بر بدهی های جاری بدست می آید.
این نسبت متداول ترین وسیله برای اندازه گیری قدرت پرداخت بدهی های کوتاه مدت است. زیرا از طریق آن میتوان پی برد دارایی هایی که در طول سال مالی به پول نقد تبدیل می گردند چند برابر بدهی هایی است که در طول سال مالی سررسید آنها فرا خواهند رسید.
بطور کلی می توان گفت هر قدر نسبت جاری بزرگتر باشد بستانکاران تأمین بیشتری خواهند داشت زیرا چنانچه بر دارایی جاری صدمه و لطمه ای نیز وارد شود باز شرکت می تواند پاسخگوی طلبکاران باشد. ولی باید توجه شود بزرگ بودن بیش از حد این نسبت نشانه این است که از داراییهای جاری به خوبی استفاده نمی شود و یا از منابع اعتباری کوتاه مدت کم استفاده می شود.

مسئولیت اقتصادی: شامل تولید کالاها و خدمات مفید و ارزشمند برای جامعه است تا اینکه سازمان از محل فروش این محصولات به تعهدات خود در قبال بستانکاران و سهامداران عمل کند

مسئولیت قانونی: این مسئولیت توسط دولت ها و در قالب حقوقی که انتظار می رود توسط مدیران رعایت شوند، بیان می شوند. به عنوان مثال استخدام و ارتقای افراد باید بر اساس قابلیت ها و توانایی هایشان باشد، نه بر اساس ویژگی های غیر شغلی.
مسئولیت اخلاقی: شامل پیروی از باورهای مورد قبول جامعه جهت نشان دادن رفتاری متعارف در سطح جامعه است.
مسئولیت فداکارانه: تعهداتی کاملا داوطلبانه و اختیاری هستند که شرکت به آنها تن می دهد. کمک های انسان دوستانه، آموزش افراد بیکار و برپایی مراکز درمان، مشاوره و مراقبت از جمله این مسئولیت هاست. تفاوت مسئولیت های اخلاقی و فداکاری در این است که فقط عده کمی از مردم ممکن است انتظار داشته باشند که شرکت مسئولیت فداکاری خود را به جا آورد. در حالی که بسیاری از مردم از شرکت انتظار دارند که به ارزش های اخلاقی احترام گذاشته و مسئولیت های اخلاقی خود را ادا کند.
مدل دنیسون
دنیسون در زمینه مسئولیت اجتماعی مدلی را ارائه کرده است. اگرچه این مدل بیشتر برای مدیران زنجیره تولید تدوین شده است ولی قابل تعمیم به سازمان های دولتی می باشد. این اصول عبارتند از:
جامعه: تلاش در راستای ایجاد مزیت برای جامعه و همچنین تحریک و تشویق سازمان های مرتبط برای حرکت در راستای منافع جامعه.
محیط: تشویق و تحریک سازمان برای ایجاد مکانیزم پاسخگویی به محیط خود به طوری که ابهام و نارضایتی محیط رفع شود و همچنین مواضع سازمان و اثرات سیاست های سازمان بر روی نرخ های تورم، بیکاری، فقر روشن شود.
اخلاق: ایجاد منشور اخلاقی برای سازمان و کوشش در جهت عمل به اصول و مبانی اخلاقی.
مسئولیت مالی: مسئولیت در برابر اموال افرادی که در سازمان سرمایه گذاری کرده اند و همچنین در سازمان های بزرگ دولتی، مسئولیت در برابر اموال مردم و ثروت ملی(دنیسون ۲۰۰۰)
۲-۲-۹-۵- مدل ارزیابی مسئولیت پذیری با توجه به ارزش های اسلامی
سعید تفتی و همکارانش در سال ۲۰۱۲ در مقاله ای مسئولیت پذیری اجتماعی را با استناد به ارزش های اسلامی اندازه گیری نمودند. این معیارها شامل:
سیاست های بازار
سیاست های محل کار
سیاست های زیست محیطی
سیاست های جامعه
ارزش شرکت
۲-۲-۹-۶- مدل بارکر
در این مدل مسئولیت اجتماعی شامل ۷ بعد می باشد که عبارتند از:
محیط زیست
اجتماع
قواعد اخلاق
حقوق بشر
بازار
نگرش ها و ارزش ها
نیروی کار

مدل پورتر و کرامر^[۷۵]
مدل ارائه شده توسط پورتر و کرامر شامل ۴ بعد زیر می باشد:
همترازی کارمند با شغل
فرهنگ مشترک
نیازهای اجتماعی
صداقت
۲-۲-۹-۸- مدل وود
مدل وود توسعه دهنده یک استراتژی غیر بازاری خوب است که سه سطح دارد :
سطح اول شامل اصول مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانی؛
سطح دوم شامل خط مشی گذاری و فرایندهای پاسخگویی اجتماعی سازمانی؛
سطح سوم شامل نتایج محسوس و مرتبط با مسائل اجتماعی سازما( الیزابت و دومنس^[۷۶] ۲۰۰۸)
۲-۲-۹-۹- مدل مارک اورلیخی
مارک اورلیخی^[۷۷] در سال ۲۰۰۳ ابعاد چهارگانه ذیل را بعنوان ابعاد عملکرد اجتماعی سازمان نام می برد:
میزان افشاهای علیه سازمان؛
میزان اعتبار و آبروی سازمان در جامعه؛
وجود ارزشهای عملکرد اجتماعی سازمانی؛
وجود ممیزی اجتماعی در سازمان(فرانس و تیمو^[۷۸] ، ۲۰۰۴)
۲-۲-۹-۱۰- مدل هاپکینز

آذر

دی

بهمن

اسفند

شاهرود

ماهانه

۵/۴

۱/۵

۴/۹

۸/۱۱

۸/۱۰

۴/۱۹

فصلی

۱۹

۴۲

مآخذ: اداره کل آب و هوا شناسی استان سمنان (۱۳۹۰)
نمودار شماره ۳-۵- توزیع بارندگی ماهانه و فصلی در ایستگاه هواشناسی شهرستان شاهرود۲۰۱۳-۱۹۹۳
نقشه شماره۳-۵- نقشه هم بارش محدوده مورد مطالعه
منبع:اطلاعات مرکز آمار و تحلیل آن در نرم افزار GISسال ۱۳۹۳
۳-۳-۵- باد و فشار هوا
شدیدترین بادها در شاهرود از جهات غرب، شمال غربی و شمال می وزد و درصد وزش باد، بیشتر در همین جهات و خصوصاً شمال غربی و غرب و شمال شرقی است. در حالی که کم ترین میزان شدت وزش باد، مربوط به جنوب و جنوب شرقی آن می باشد. شدت باد در اسفند ماه از جانب شمال شرقی و غرب و در بهمن ماه از مغرب و خرداد ماه از جانب شمال غرب و غرب و در اردیبهشت ماه از جانب مغرب با حداکثر سرعت۱۱ تا ۱۶ متر بر ثانیه می باشد. مطابق استانداردهای هواشناسی ۴/۶۳ درصد کل بادها آرام هستند. فشار هوای حاکم در ایستگاه شاهرود که مستقیماً در ساحل قرار دارد، به حداقل ۱۰۰۷ میلی بار در تابستان و ۱۰۲۵ میلی بار در زمستان می رسد.
نقشه شماره۳-۶- نقشه هم تبخیر محدوده مورد مطالعه
منبع:اطلاعات مرکز آمار و تحلیل آن در نرم افزار GISسال ۱۳۹۳
نمودار۳-۶–جهت و سرعت بادها ایستگاه شاهرود(گلباد ۲۰ ساله)
ماخذ: هواشناسی استان سمنان-۱۹۸۲-۲۰۰۴
۳-۴-پوشش گیاهی
پوشش گیاهی از عوامل اساسی تشکیل دهنده اکوسیستم طبیعی و از جمله محیط زیست انسانی است و وجود آن شرط لازم برای بقاء و توسعه پایدار می‌باشد. حفاظت طبیعت، اصلاح و بهبود خاک، کنترل آبریزها، جلوگیری از فرسایش خاک و نفوذپذیر کردن خاک‌ها و زهکش خاک‌های اشباع، تبدیل گاز کربنات به اکسیژن، پالایش هوای زیستگاههای انسانی، تعدیل درجه حرارت، افزایش رطوبت هوا و بسیاری موارد دیگر از فوائد پوشش گیاهی می‌باشد (ایروانی، ۱۳۸۱: ۱۶۷). شهر شاهرود با توجه به شرایط خاص آب و هوایی حاکم در منطقه دارای پوشش گیاهی متراکمی است و پوشش گیاهی این ناحیه را به‌طور کلی می‌توان به دو دسته جنگل و مرتع طبقه‌بندی نمود.

نقشه شماره۳-۷- نقشه پوشش گیاهی محدوده مورد مطالعه
۳-۸-۱-جنگل
جنگل، محدوده‌ای پوشیده از درختان، درختچه‌ها، پوشش گیاهی زنده، پوشش مرده (فلور و فن)، حیات وحش و… است که همراه با محیط مشخص از نظر فاکتورهای ادافیکی (خاکی)، کلیماتیک (اقلیمی) و بیوتیک (حیاتی) زندگی در آنجا به صورت متعادل و متوازن وجود دارد.
منبع:اطلاعات مرکز آمار و تحلیل آن در نرم افزار GISسال ۱۳۹۳
از نظر جغرافیائی جنگل‌های شهرستان شاهرود جزء جنگل‌های پهن‌برگ خزان کننده به شمار می‌آیند. این جنگل‌ها جزء با ارزش‌ترین جنگل‌های کشور محسوب می‌شوند که‌ روی دامنه‌های جنوبی البرز (جنوب شهرستان) قرار گرفته‌اند (نجفی کانی، ۱۳۸۱: ۸۴). موجودی متوسط درخت در این جنگل‌ها حدود ۲۰۰ مترمکعب در هکتار است. میزان برداشت چوب از کل جنگل‌های شمال به ‌طور قانونی ۵/۱ میلیون مترمکعب است ولی میزان برداشت کلی که توسط دامداران، مصارف روستایی، قاچاق چوپ و بخش دولتی صورت می‌گیرد رقمی حدود ۵/۸ میلیون‌ متر مکعب است و این امر نشان دهنده آن است که هرساله سطح وسیعی از جنگل‌های این مناطق رو به نابودی می‌رود و سیر قهقرایی دارد (دلفان اباذری، ۱۳۷۴: ۱۴).
۳-۴-۲-مراتع
منابع طبیعی هر کشوری یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین سرمایه‌های ملی و پشتوانه محکمی برای رشد و توسعه اقتصادی آن کشور است. از این‌رو پوشش گیاهی از جمله مراتع از اهمیت به‌سزایی برخوردار است و از حیث تأمین خوراک دام، حفاظت محیط زیست، جلوگیری از فرسایش خاک، تولید گیاهان داروئی، تولید گیاهان خوراکی، حفاظت حیات وحش، تلطیف و پاکیزگی هوا، تأمین اکسیژن، افزایش ذخیره سفره‌های آب زیرزمینی بسیار حائز اهمیت می‌باشد (مشیری، ۱۳۷۴: ۵۸).مرتع که به زمین دارای پوشش گیاهی خودرو، حداقل در مدت زمانی از سال اطلاق می‌شود (کردوانی، ۱۳۷۱، ۵۷). در شهرستان شاهرود به دو دسته متفاوت تقسیم می‌شود:
الف-مراتع کوهستانی
این نوع مراتع به سبب آنکه در نواحی مرتفع واقع شده تأثیر زیادی در اعتدال هوا و میزان بارش و کیفیت مرتع دارد و اغلب به عنوان ییلاق مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مراتع بیشتر در فصل بهار و تابستان برای چرای دام‌ها مناسب بوده و بسیار غنی و متراکم می‌باشد.
ب-مراتع جلگه‌ای
این مراتع بیشتر برای چرای دام در فصل سرد سال یعنی پائیز و زمستان مناسب است. این مراتع گر چه از حیث تراکم مثل مراتع کوهستانی نیست ولی با توجه به بارش زیاد جزء مراتع غنی و متراکم به شمار می‌آید و از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. مساحت مراتع این شهرستان نیز۳۲ هزارهکتار می باشد (اداره منابع طبیعی شهرستان شاهرود:۱۳۸۹).
با توجه به نقشه پوشش گیاهی محدوده مورد مطالعه دارای زمین های کشاورزی، جنگلهای غیر متراکم و زمین های بایر می باشد که درصد بسیار زیادی از این اراضی به جنگل های غیر متراکم اختصاص دارد.
۳-۵- زمین‌شناسی
ساختار کلی زمین‌شناسی شهرستان شاهرود همانند سایر نقاط استان سمنان متأثر از فرایندهای فعال زمین ساختی رشته کوه‌های البرز است. پویایی زمین ساختی زون‌های البرز ـ خزر بیشتر نتیجه فشار صفحه عربستان و هند و مقاومت صفحه توران است و متعاقب آن فرونشینی شدید و مداوم گودال جنوبی خزر و اراضی جلگه‌ای و کوهپایه‌ای، فعالیت تعداد زیادی گسل با امتداد شرقی ـ غربی، قله آتشفشانی دماوند و وقوع زمین‌لرزه‌هایی شدید و مکرر که در مجموع تغییرات بارزی از اشکال ناهمواری‌های زمین را بدنبال دارند، به‌خوبی مشهود است.
بنابر بررسی‌های انجام شده، شهرستان شاهرود از حیث ساختمان زمین‌شناسی در زون زمین‌ساختی گرگان ـ رشت واقع است و گسل شمالی البرز مرز جنوبی این زون را تشکیل می‌دهد و باعث جدایی آن با زون البرز می‌گردد. بسیاری از زمین‌شناسان معتقدند که این زون در امتداد همین گسل در حال فرونشینی است و با رسوبات ساحلی، دلتایی و رودخانه‌ای عهد حاضر پوشیده شده است (درویش‌زاده، ۱۳۷۰: ۱۵۷). وجود گسل‌های فعال در این منطقه خطر زلزله‌خیزی و ناپایداری شهرستان شاهرود را نمایان می‌سازد و مطالعات انجام شده بوسیله مؤسسه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله نشان می‌دهد که درامتداد آمل به بابل گسلی‌ وجود دارد که طول آن حدود ۵۰ کیلومتر است و شدت زمین‌لرزه احتمالی این گسل ۳/۶ ریشتر در مقیاس امواج درونی زمین برآورد شده است و در پهنه‌بندی زمین‌لرزه جزء منطقه آسیب‌پذیر است (مهندسین مشاور نقش محیط، ۱۳۷۹: ۲۵).
نقشه شماره۳-۸- نقشه زمین شناسی محدوده مورد مطالعه
منبع:اطلاعات مرکز آمار و تحلیل آن در نرم افزار GISسال ۱۳۹۳
ب- گسلهای ناحیه و لرزه خیزی
با توجه به قرار گیری ناحیه مطالعاتی در دو زون البرز جنوبی و ایران مرکزی، به لحاظ لرزه زمین ساخت نیز ناحیه تحت تأثیر ویژگی های این دو زون قرار دارد.

شکل۲۶-۲معماری سه لایه اینترنت اشیا]۲۸[
۲-۹-۲معماری ۴ لایه
شکل ۲۷-۲نمایش معماری ۴ لایه اینترنت اشیا]۲۹[
یکی دیگر از معماری اینترنت اشیا معماری ۴ لایه می باشد در این معماری لایه ادراک مانند معماری های دیگر در اولین گام قرار دارد و بعد از آن لایه دسترسی قرار می گیرد و هدف آن هماهنگی بین تکنولوژی های مختلفی است که در قسمت کسب اطلاعات مورد استفاده قرار گرفته ،سپس لایه شبکه و تکنولوژی های مربوط به انتقال اطلاعات واقع شده بعد از این لایه میان افزار های برای افزایش کارایی قرار می گیرد و در نهایت لایه است که وظیفه آن ارائه سرویس به کاربران نهایی است

۳-۹-۲معماری ۵ لایه
در معماری دیگر علاوه بر سه لایه اصلی دو لایه دیگر نیز مطرح می شود]۲۰[:
شکل ۲۸-۲معماری ۵ لایه اینترنت اشیا]۲۰[
دو لایه عبارتند از:

• • لایه مدیریت داده^[۶۲]

• • لایه منطق تجاری^[۶۳]

لایه مدیریت داده:
این لایه بین لایه ادراک و شبکه قرار می گیرد. این لایه مسئول فیلتر،تمیز کردن، پردازش داده ها و تبدیل داده ها را برعهده دارد.
اشیاء در دنیای واقعی همیشه در حال تغییر است، دستگاه که در لایه ادراک هستند تنها می توانند داده های خام از جسم از طریق برخی از فن آوری های مانند RFIDبدست آورد و نمی تواند آنها پردازش،فیلتر و منتقل کرد همچنین ممکن است مقدار داده ها و اطلاعات در یک دوره زمانی بسیار زیاد باشد و دارای افزونگی شود در این صورت مدیریت این داده ها واطلاعات نیاز حیاتی است که این لایه به انجام این وظیفه می پردازد.
لایه منطق تجاری:
این لایه دربین لایه شبکه و لایه کاربردی تعریف می شود لایه منطق کسب و کار مسئولیت پردازش و به دست گرفتن اطلاعات ارائه شده توسط لایه شبکه، و ارائه خدمات به لایه کاربرد همچنین دسترسی و کنترل و مدیریت فرایند نیز از وظایف این لایه می باشد.
۴-۹-۲معماری ۶لایه
برپایه معماری ۳ و ۵ لایه مطرح شده معماری ۶ لایه دیگر به صورت زیر تعریف شده است(شکل۲۹-۲):
شکل ۲۹-۲نمای از معماری ۶ لایه ای اینترنت اشیا]۳۰[
از شش لایه تشکیل شده: لایه کد ،لایه کسب اطلاعات ، لایه دسترسی به اطلاعات، لایه شبکه،لایه یکپارچه سازی اطلاعات، و لایه ارائه سرویس.
• لایه کد: این لایه پایه اینترنت اشیا است. کد ها در واقع شماره شناسه برای هریک از اشیاءاست، با کمک آن اشیاء را می توان در چرخه اینترنت اشیا به رسمیت شناخته می شوند.
• لایه کسب اطلاعات: وظیفه این لایه به جمع آوری و شناسایی داده ها اشیاء از طریق سنسورهای مختلف، RFID، کد های دو بعدی، دوربین، GPS وعاملان هوشمند است(این لایه منبع اینترنت اشیا است).
• لایه دسترسی به اطلاعات: این لایه به انتقال اطلاعات به دست آمده از لایه کسب اطلاعات به لایه شبکه مبادرت می کند.انتقال اطلاعات می تواند با بهره گرفتن از ارتباطات تلفن همراه (از قبیل، GSM، TD-SCDMA)، WiMax،تجهیزات ارتباطات WiFiو یا سایر ابزارهای ارتباطی باشد.
• لایه شبکه: این لایه بستر های شبکه (IPV6 ویا IPV4 )است که می توان آنرا به به شکل یک شبکه هوشمند بزرگ تبدیل کرد که قادر به استفاده از تمام منابع در شبکه باشد.
•لایه یکپارچه سازی اطلاعات: مدیریت و کنترل داده های گسترده و نامشخص درشبکه،تجدید داده ها ، فیلتر و یکپارچه کردن و تبدیل آنها برای ارائه یک سرویس مناسب به لایه کاربرد از جمله وظایف این لایه است .
• لایه ارائه سرویس:این لایه به ادغام سرویس های قابل دسترس و سرویس های کاربردی، به منظور ارائه سرویس مناسب به صنایع و کاربران مختلف مبادرت می کند .
۱۰-۲اینترنت اشیای زیر آب(IOUT)^[64]
اینترنت اشیای زیر آب با عث انقلابی دیگر در محاسبات و ارتباطات گردید. آن را به عنوان شبکه بین اشیاء زیر آب سراسر جهان که به یک نهاد دیجیتال هوشمند متصل هستند تعریف کرده اند.]۳۱[
به دلیل ترکیبی از اینترنت ،فن آوری ردیابی قدرتمند و سنسور های تعبیه شده امکان تفسیر و واکنش به محیط زیست را فراهم می کند.همچنین اتصال اشیای زیر آب با همه اشیای روی زمین ممکن می سازد (به عنوان مثال تلفن های هوشمند). هر جسم فیزیکی زیر آب حاوی اطلاعات غنی شامل اطلاعت تاریخی ،وضعیت کنونی ،خاستگاه و زمینه ها محیطی می باشد با استفاده این اطلاعات و ایجاد ارتباطات (انسان با اشیا-H2T-،اشیا با اشیا-T2T) می توان به طور چشمگیری به حفظ و مدیریت زیستگاه ها و منابع پرداخت.
تقریبا ۷۱٪ درصد سطح زمین توسط آب ، پوشش داده شده است . این آبها به چند دسته تقسیم می شوند اقیانوس ها،دریاها و دریاچه ها.
تعیین درجه حرارت اقیانوس ها آب و هوا و الگوی بادهای اقیانوسی می تواند حیات بر روی زمین متاثیر سازدهمچنین آب شیرین موجود در دریاچه ها و رودخانه ها کمتر از ۱٪ می باشد و ایجاد هر گونه آلودگی می توان خسارات جبران ناپذیری برروی اکوسیستم وارد سازد اینترنت اشیای زیر آب ما را به نظارت بر مناطق وسیع آب های ناشناخته قادر می سازد تا به کمک آن بتوان اشیای زیر آب را به منطور حفظ محیط زیست ،شناخت علمی و صنعتی محیط زیر آب و پیاده سازی اهداف نظامی و امنیتی مورد پایش و بررسی قرار داد.
۱-۱۰-۲ویژگی های اینترنت اشیای زیر آب
اینترنت اشیای زیر آب از نظر برخی از ویژگی ها دارای شباهت ها با اینترنت اشیا(IOT) است) مانند ساختار و عملکرد(این ,ولی در برخی از ویژگی ها متفاوتند مانند طرز محاسبات ومحدودیت در انرژی به طور خلاصه این ویژگی های متفاوت عبارتند از:
۱-تکنولوژی های متفاوت ارتباطی
امواج رادیویی خوبی زیر آب انتشار پیدا نمی کنند]۳۲[ مهم ترین محدودیت در ازتباطات الکترومغناطیس (EM) در آب شیرین اندازه آنتن و بزرگی آن و در آب های آزاد حجم بالای آن می باشد ]۳۳[ بنابراین، اکثرارتباطات در اینترنت اشیا با بهره گرفتن از لینک های صوتی برقرار می شود.
اگر چه امواج صوتی از نظر جامعه علمی به عنوان رسانه انتقال فیزیکی زیر آب پذیرفته شده اند اما تاخیربالا در انتشار و نرخ خطا در بیت بالا در کانال آکوستیک زیر آب از معایب این دسته از ارتباطات هستند.
در موارد شدید تغییرات سرعت صوت با عمق با عث انکسار سیگنال و در نتیجه ایجاد کانال می شود که به مناطق سایه می گویند نرخ خطا در بیت مقدار زیاد و باعث از دست رفتن ارتباط می شود پهنای باند کانال های صوتی زیر آب در دسترس به شدت محدود بوده و بستگی دارد به محدوده انتقال و فرکانس دارد.
استفاده از سیستم های دور برد باعث انتشار تا چند ده کیلومتر می شود ولی دارای پهنای باند محدود چند کیلو هرتز هستند و سیستم های برد کوتاه تا چند متر را پوشش می دهند ولی پهنای باند هزاران کیلو هرتز دارند. علاوه بر این، امواج صوتی تحت تاثیر تلاطم ناشی از امواج جزر و مدی و رسوبات معلق،سر و صدا صوتی و فشار های ناشی از شیب قرارمی گیرند.
۲-فن آوری های مختلف ردیابی
اساسا شناسایی در اینترنت اشیا (RFID) ها هستند در حالیکه در اینترنت اشیای زیر آب از فناوری های مختلف برای ردیابی استفاده می شود که عبارتند از:
۱-۲برچسب های صوتی
برچسب های صوتی به وسیله دستگاه های صوتی منتشر می شود محدود پوششی آنها وسیع است (تا حد ۱ کیلومتر در آب شیرین)بیشتر برای شناسایی موجودات زنده و اجسام متحرک مورد استفاده قرار می گیرند.
۲-۲برچسب های های رادیویی
برچسب های رادیویی به وسیله سیگنال های رادیویی منتشر شده و با سیستمی که شامل یک یا چند آنتن و گیرنده هستند شناسایی می شوند.محدوده پوششی آنها حدود ۱۰ متر در آب شیرین و در آ بهای شور و دریا ها نمی تواندکار کنند.
۳-۲ PIT^[65]
برچسب های هسند که در شیشه ای محصور شده اند.آنها نیاز منبع انرژی خارجی(مانند قرائتگر) دارند تا فعال شده و به ارسال داده بپردازند محدود پوشش آنها حدود ۲۰ سانتی متر می باشد و تحقیقات در رابطه به کارگیری در آب های شور ادامه دارد.این برچسب ها در اندازه های کوچکی هستند و می توان آنها را در ماهی های و موجودات زنده کوچک به منظور ردیابی و کسب اطلاعات محیطی قرارداد.