۲-۳-۱ روش کوواانسی
در این روش یک پیوند کووالانسی بین مولکول هدف و مولکول قابل پلیمریزه (مونومر عاملی) شکل می گیرد. پس از انجام پلیمریزاسیون توسط عامل اتصالات عرضی مولکول هدف باید از پلیمر خارج شود بنابراین پیوندهای کووالانسی شکسته و مولکول جدا می شوند.

در روش کووالانسی گونه های مزدوج مونومر عاملی – مولکول هدف پایدار است. فرایند قالب بندی مولکولی و نیز ساختار محل های اتصال پلیمر کاملا مشخص و واضح است. و همچنین گستره وسیعی از شرایط پلیمریزاسیون ( برای مثال دمای بالا، pH پایین یا بالا و حلال هایی که بسیار قطبی هستند ) را می توان در اینجا به کار گرفت، زیرا محصولات تشکیل شده دارای پیوند کووالانسی بوده و به اندازه کافی پایدار هستند.
از طرفی این روش دارای معایبی نیز می باشد سنتز گونه مزدوج مونومر عاملی – مولکول هدف اغلب بسیار دشوار و وقت گیر است. تعداد نمونه هایی که بر هم کنش کووالانسی با مونومر عاملی انجام می دهند محدود است. این روش بیشتر برای یک دسته محدود از ترکیبات خاص مورد استفاده می باشد.
خروج مولکول هدف به دلیل بر هم کنش های کووالانسی قوی به سختی انجام می شود و حتی بعضی مواقع ممکن است مقداری از نمونه در شبکه پلیمر باقی بماند(کومیاماو همکاران^[۳۹]،۲۰۰۳). سینتیک اتصال و خروج مولکول هدف کند است، چون در این مرحله عمل تشکیل و شکستن پیوند کووالانسی اتفاق می افتد.
۲-۳-۲ روش غیر کووالانسی
در این روش برای اتصال مولکول هدف و مونومر عاملی از برهمکنش غیرکووالانسی استفاده می شود. بنابراین کمپلکس بین مونومر عاملی و مولکول هدف با اضافه کردن اجزاء واکنش درمحل^[۴۰] سنتز می شود بعد از پلیمریزاسیون مولکول هدف توسط حلال یا حلال های مورد نظر خارج می شود.
برهم کنش های غیر کووالانسی که بین مولکول هدف و مونومر عاملی شکل می گیرد معمولاً یونی و هیدورژنی هستند. البته واکنشهای دیگر مانند دوقطبی- دوقطبی، دوقطبی- دوقطبی القایی و مکانیسم های انتقال بار نیز می توانند در تشکیل کمپلکس نقش داشته باشند.
بطور کلی از بین این دو روش ذکر شده روش غیر کووالانسی به دلایل زیر کاربرد بیشتری دارد :

1. 1. بر هم کنش غیر کووالانسی به راحتی انجام شده و همچنین از تشکیل پلیمرهای مزاحم جلوگیری می شود.

1. 1. بر هم کنش های غیر کووالانسی ضعیف بوده و در نتیجه مرحله اتصال و شکست پیوند بسیار سریع رخ می دهد.

1. 1. خروج مولکول هدف از شبکه پلیمر بسیار آسان و معمولاً از طریق استخراج مداوم صورت می گیرد.

1. 1. انواع مختلفی از گروه های عاملی را می توان به داخل محل های اتصال پلیمر وارد کرد.

1. 1. نیازی به تشکیل کمپلکس اولیه یا پیش پلیمر از مولکول هدف و مونومر عاملی نیست.

از معایب این روش این است که فرایند قالب مولکولی خیلی واضح و روشن نیست. وشرایط پلیمریزاسیون بایستی با دقت انتخاب شود تا تشکیل محصول حاصل از برهمکنش غیر کووالانسی به حداکثر برسد.
امروزه بیشترین و مؤثرترین کارها که بر اساس اتصالات غیر کووالانسی بین مونومر و مولکول هدف است به پژوهشهای گروه ماسباخ^[۴۱] مربوط می شود که یک سنتز موفق از پلیمرهای آلی قالب مولکولی را با کمک بر هم کنش غیر کووالانسی انجام دادند و این دانشمند این روش را بنام پلیمریزاسیون میزبان – میهمان^[۴۲] نامگذاری کرد(ارشادی^[۴۳] وماسباخ،۱۹۸۱).
در شکل(۲-۳) تصویر شماتیک از فرایند پلیمر قالب مولکولی کوالانسی و غیر کووالانسی
شکل ۲- ۳ تصویر شماتیک از فرایند پلیمر قالب مولکولی کوالانسی و غیر کووالانسی
۲-۳-۳ روش نیمه کووالانسی
شیوه نیمه کووالانسی در حقیقت ترکیبی از دو روش کووالانسی و غیرکووالانسی می باشد. پیوندهای کووالانسی بین مولکول هدف و مونومر عاملی قبل از پلیمریزاسیون پایدار بوده ولی بعد از اینکه مولکول الگو از بافت پلیمر خارج شود، اتصالات مجدد الگو با پلیمر از نوع غیر کووالانسی است.
۲-۳-۴ روش فلز- کئوردیناسیون
در این روش ابتدا یک کمپلکس اولیه بین مونومر عاملی و یک یون فلزی تشکیل می شود که در اینجا در حقیقت به جای یون فلزی یک مولکول هدف با مونومر پیش از پلیمریزاسیون کئوردینه می شود.
۲-۴ عوامل مؤثر در سنتز پلیمر قالب مولکولی
بطور کلی عواملی که در سنتز یک پلیمر قالب مولکولی دخالت دارند عبارتند از:

1. 1. نمونه یا مولکول هدف^[۴۴]

1. 1. مونومر عاملی^[۴۵]

1. 1. عامل اتصالات عرضی(کراس لینکر)^[۴۶]

1. 1. حلال^[۴۷]

1. 1. آغازگر^[۴۸]

۲-۴-۱ نمونه یا مولکول هدف
در تمام فرآیندهای قالب بندی مولکولی نمونه نقش اصلی را بازی می کند مولکول هدف باید دارای گروه های عاملی مناسب باشد تا بتواند با مونومر های عاملی برهمکنش دهد این برهمکنش ها تعیین کننده تعداد حفرات و کیفیت تشکیل آنها است. نمونه ها باید تحت شرایط پلیمریزاسیون رادیکال آزاد پایدار بوده و همچنین از نظر شیمیایی بی اثر باشندو خواص فیزیکی و شیمیایی خود را حفظ کنند. بنابراین فرایند قالب بندی مولکولی بستگی زیادی به نمونه هدف دارد و اگر نمونه بتواند در واکنشهای رادیکالی شرکت کند و در شرایط پلیمریزاسیون پاییدار باشداستراتژی قالب بندی مولکولی مطلوب خواهد بود.
بطور کلی در انتخاب یک نمونه همواره یک سری سؤالات مطرح می شود که باید به آنها توجه کرد:

1. 1. آیا نمونه انتخابی هیچ گروه قابل پلیمریزه شدنی دارد؟

1. 1. آیا نمونه قابلیت این را دارد که بطور مؤثر مانع پلیمریزاسیون رادیکال آزاد شود یا پلیمریزاسیون را به تأخیر بیندازد؟

1. 1. آیا نمونه در دماهای نسبتاً بالا (بعنوان مثال۶۰ درجه سانتیگراد اگر از AIBN بعنوان آغازگر استفاده می شود) و یا در معرض اشعه UV پایدار می ماند؟

۲-۴-۲ مونومر عاملی
در فرایند پلیمرهای قالب مولکولی اولین گام و شاید بتوان گفت مهمترین آن انتخاب مونومر مناسب می‌باشد. مونومر باید دارای دو ویژگی باشد تا بتوان از آن در روش قالب مولکول استفاده کرد. اولاً باید بتواند برهم کنش مناسب با مولکول هدف برقرار نماید. ثانیاً قادر باشد در پلیمریزاسیون شرکت نماید یا به عبارت دیگر قادر به پلیمره شدن باشد.
برای تشکیل یک قالب بهتر معمولاً مقدار مونومر نسبت به نمونه بیشتر بکار می رود نسبت درست بین مولکول هدف و مونومراز اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد چرا که این نسبت در تعداد حفر‌ها تشکیل شده تأثیر دارد مشخص شده است که نسبت بالاتر مونومر به مولکول هدف منجر به ایجاد محل­های گزینش پذیر بیشتری برای جذب سطحی خواهد شد.(کریم و بریتون^[۴۹]،۲۰۰۵).
نسبت مرسوم نمونه به مونومر معمولاً ۴:۱ است اما در برخی موارد از مقادیر بیشتر مونومر عاملی استفاده شده است که این باعث افزایش محل های اتصال گزینش پذیر می شود شد(نیکلزواندرسون^[۵۰] ،۲۰۰۹ ؛ایلماز و همکاران^[۵۱]،۱۹۹۹).
همانطور که گفته شد تطابق بین عملکرد نمونه و مونومر عاملی نیز بسیار مهم است و باید مورد توجه قرار بگیرد بطوریکه این دو یعنی مونومر عاملی و نمونه هدف استفاده شده باید مکمل یکدیگر باشند. بعنوان مثال اگر یکی دهنده پیوند هیدروژنی است دیگری باید پذیرنده این پیوند باشد که این باعث تشکیل یک کمپلکس مؤثرتر می شود.
همچنین طی بررسی های مختلف صورت گرفته مشخص شد که این تکنینک در مورد مولکولهای کوچک با وزن مولکولی کمتر از هزار مؤثرتر عمل می کند(ترنر و همکاران^[۵۲]،۲۰۰۶).
در میان مونومرهای بکار رفته در روش غیر کووالانسی، اسید متاآکریلیک و اسید آکریلیک بیشترین کاربرد را داشته اند در میان برهمکنش های غیرکووالانسی پیوند هیدروژنی بیشترین نقش را دارا می باشد در نتیجه این دو مونومر عاملی که دارای گروه کربوکسیلیک بعنوان دهنده و گیرنده هیدروژن عمل می کنند می توانند به طور مطلوب مورد استفاده قرار گیرند.
تعداد زیادی از مونومرهای عاملی با ساختار شیمیایی و قطبیت متنوع بصورت تجاری وجود دارند که در شکل(۲-۴) نشان داده شده اند.
شکل ۲- ۴ ساختار شیمیایی تعدادی از مونومرهای عاملی رایج
۲-۴-۳ عامل اتصالات عرضی (کراس لینکر)
به پلیمر هایی که توسط یک مونومر، سنتز می شوند، مونومرهای تک عاملی گفته می شود. از مونومرهای تک عاملی بعد از عمل پلیمریزاسیون فقط ماکرومولکول های خطی به دست می آید. وقتیکه از مونومرهای چند عاملی مثلا مونومرهایی که دارای دو یا تعداد بیشتری گروه وینیلی است، استفاده شود، پلیمر حاصل شده غیر خطی است. این مونومرها به عنوان اتصال دهنده های عرضی معروف بوده و برای اتصال شیمیایی دو یا تعداد بیشتری از پلیمرهای خطی از آنها استفاده می شود. این پلیمرها به روش پلیمریزاسیون رادیکالی همانند پلیمر های خطی تهیه می شوند. یک شبکه ماکروسکوپی از کوپلیمریزاسیون استیرن (بعنوان مونومر تک عاملی) با دی وینیل بنزن (بعنوان اتصال دهنده عرضی) تهیه شده و پلی (استیرن – کو- دی وینیل بنزن) نامیده می شود (شکل ۲-۵).

ب : جنین و نسب نا مشروع
۱: اثبات نسب ناشی از زنا
طبق ماده ۱۱۶۷ طفل متولد از زنا ملحق به زانی نمی شود.
طبق این ماده قانونگذار طفلی را که از رابطه نامشروع به وجود آمده است،ملحق به زانی ندانسته است. بنا براین اماره فراش در زنا راه ندارد و نمی توان گفت طفلی که در فاصله ۶ ماه تا ۱۰ ماه از تاریخ زنا به دنیا آمده است،ملحق به زانی است. البته باید توجه داشت حمایت از جنین و طفل و نگهداری و تربیت او ایجاب می کند که قانونگذار حمایت بیشتری از این گونه اطفال به عمل آورد و از وضع چنین قواعدی بپرهیزد ،بنابراین نباید طفلی را که در نتیجه ارتباط نامشروع بوجود آمده از حقوق مسلم و طبیعی محروم کرد و او را بی هویت در جامعه رها نمود.البته همان طور که در ابتدای گفتار بررسی شد این معضل را می توان با استناد به ماده ۱۰۴۵ ق.م بر طرف کرد و ملحق نشدن را به معنای دیگری تعبیر نمود.چرا که طبق این ماده حتی فرد به وجود آمده از زنا تنها تبعاتی که می تواند داشته باشد این است که فرد به وجود آمده از زنا طبق ماده ۸۸۴ ق.م از ارث محروم است،ولی از حقوق دیگر مانند حق بهره مندی از نفقه و حضانت و سایر حقوق محروم نمی گردد.

البته در صورتى که یکى از آن زن و مرد نمیدانسته که رابطه زوجیت بین آنان موجود نیست و دیگرى عالم بوده، طفل نسبت به کسى که نمیدانسته ولد الزنا و نسبت بدیگرى شبهه است. در صورتى که در اثر تفخیذ بین زن و مردى که میدانند بین آنان رابطۀ زوجیت موجود نیست طفلى متولد شود، بنظر میرسد که طفل مزبور در حکم ولد الزنا محسوب میگردد و از حقوقى که از نسب قانونى حاصل میشود محروم میباشد اگر چه احتمال میرود که ولد مزبور در حکم ولد قانونى بشمار آید، زیرا طبق مقررات مواد راجعه بارث، اقرباى مذکور در ماده «۸۶۲» ق. م ارث میبرند، مگر ولد زنا و عرفاً او ولد زنا شناخته نمیباشد.
طفلى که در اثر نزدیکى باکراه متولد میگردد در حکم ولد قانونى است با آنکه کسى که مکره است میداند که رابطۀ زوجیت موجود نیست، زیرا در اثر اکراه حکم تکلیفى از او مرتفع شده است، مثلًا هرگاه مردى بعنف با زنى نزدیکى‌نماید و طفلى از آنان متولد شود، آن طفل نسبت بآن مرد ولد الزنا محسوب و نسبت بآن زن در حکم ولد قانونى میباشد. ماده «۸۸۴» ق. م میگوید: «ولد الزنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمیبرد، لیکن اگر حرمت رابطه که طفل ثمره آنست نسبت بیکى از ابوین ثابت و نسبت بدیگرى بواسطۀ اکراه یا شبهه زنا نباشد طفل فقط از این طرف و اقوام او ارث میبرد و بالعکس.^[۲۷]
۲ :اثبات نسب ناشی از نکاح باطل
در خصوص جنینی که از نکاح باطل به وجود می آیدوضعیت چگونه است ؟
طبق ماده ۱۱۶۶«هر گاه به واسطه وجود مانعی نکاح بین ابوین طفل باطل باشد،نسبت هر یک از ابوین که جاهل بر وجود مانع بوده مشروع و نسبت به دیگری نامشروع خواهد بود.
در صورت جهل هر دو نسب طفل ، نسبت به هر دو مشروع است.»
بنا براین ،اگر پس از عقد نکاح مشخص شود زوجین با یکدیگر رابطه نسبی یا رضاعی داشته اند که مبطل عقد آنهاست و یا هر مانعی که باطل کننده عقد آنهاست ،نسب جنین به وجود آمده از آنها طبق قانون فقط با کسی مشروع می گردد،که از این بطلان اطلاعی نداشته و جاهل به آن بوده است. بنابراین چنین جنینی نیز فاقد نسب نیست، بلکه در مشروع بودن یا نبودن نسب او قانونگذار بحث نموده است.
بخش دوم :
نحوه برخورداری جنین از حقوق مدنی
این بخش به دو فصل تقسیم شده است، که فصل اول به حقوق مالی اختصاص یافته و فصل دوم به حقوق غیر مالی.
لازم به توضیح است که منظور از حقوق مالی حقوقی است که متعلق آنها مال و حقوق مالی باشد؛ مانند حق مالکیت خانه و یا حق مستاجر در انتقاع از خانه. در فصل اول به حق مالکیت که شامل مالکیت اعیان و منافع می باشد، پرداخته ایم. منظور از حقوق غیر مالی حقوقی است که قابل تقویم به پول نیست؛ مانند حق حیات و حضانت و … فصل دوم به این امر اختصاص یافته که در آن مباحثی همچون حق حیات و سقط جنین، بهداشت روانی،‌حضانت، وصایت و ولایت مورد بررسی قرار گرفته است.
احکام شرعى و آثار حقوقى جنین، در فقه و حقوق براى جنین بما هو جنین است. از این رو اکثر احکام و حقوق به نحو یک سان به منظور حمایت و دفاع از حقوق جنین اعم از مشروع یا نامشروع وضع شده است. و تفاوت گذارى میان جنین مشروع و نامشروع به مواردى باز مى‌گردد که با نسب جنین ارتباط دارد؛ مانند ارث و نفقه.^[۲۸]
مبحث اول: حقوق مالی جنین
«منظور از حقوق مالی حقوقی است که متعلق آنها مال و حقوق مالی باشد؛ مانند حق مالکیت خانه و یا
حق مستاجر در انتفاع از خانه و حق بستانکار بر بدهکار و غیره.»
در این فصل حقوق مالی که جنین میتواند مالک آنها بشود، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
گفتار اول: مالکیت جنین نسبت به اعیان
«اعیان جمع کلمه «عین» است و عین به معنی مالی است که دارای جرم و ابعاد میباشد، خواه وجود خارجی داشته باشد (مانند خانه معین که در بیع شخصی مطرح است)، خواه نداشته باشد مانند چند تن گندم در ذمه (که در عقد بیع سلم مطرح میشود). در صورت اخیر آن را کلی نامند و در صورت اول آن را عین معین گویند. اعیان در مقابل منافع و حقوق (مانند حق خیار و شفعه و اقاله)استعمال
میشود.^[۲۹]» . مالکیت، سلطه و اقتداری است که به موجب آن مالک میتواند از تمامی منافع آن بهرهمند گردد. طبق ماده ۳۰ ق. م هر مالکی نسبت به مالکیت خود حق همهگونه تصرف و انتفاع دارد، مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد.
قبلاً توضیح دادیم که مطابق ماده ۹۵۷ ق.م جنین از حقوق مدنی، به شرط زنده متولد شدن متمتع
میگردد؛ زیرا با زنده متولد شدن او کشف میشود که اهلیت تمتع داشته است.
برای اینکه انسان بتواند حقوق خود را اجرا کند، داشتن حق تمتع کافی نیست و باید اهلیت استیفاء و تصرف را داشته باشد. طبق ماده ۹۵۸ ق.م «هر انسان متمتع از حقوق مدنی خواهد بود، لیکن هیچکس نمیتواند حقوق خود را اجرا کند، مگر اینکه برای این امر اهلیت قانونی داشته باشد.»
محجورین که طبق قانون مدنی از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند، عبارتند از: صغار، اشخاص غیر رشید و مجانین. بنابراین جنین که قابلیت و توانایی تصرف او حتی از صغار نیز کمتر است، محجور و فاقد اهلیت تصرف میباشد و اجرای حقوق او توسط نماینده قانونی یا قضایی وی صورت میگیرد.
مثلاً اگر اولیای جنین قصد خرید ملکی برای او را داشته باشند، میتوانند به ولایت از طرف او معامله کنند. بنابراین جنین قابلیت مالک شدن را دارد؛ چون در بحث اهلیت که شامل اهلیت تمتع و استیفاء بود، گفتیم: جنین حق بهرهمندی از حقوق یعنی اهلیت تمتع را دارد، اما به علت محجور بودن فاقد اهلیت استیفاء وتصرف میباشد.
سوالی که در این قسمت مطرح میشود این است که اگر پس از این که والدین جنین به ولایت از طرف او ملکی را برای جنین خریداری کنند و بعد جنین زنده به دنیا نیاید، تکلیف ملک خریداری شده
چه می شود؟
آیا می توان گفت چون جنین موجودی زنده و دارای اهلیت تمتع بوده، بنابراین مالکیت او محرز گشته؟ و با وجود زنده به دنیا نیامدن او، اموال او که شامل ملک خریداری شده میباشد، به ورثه او میرسد؟
گفتیم که طبق ماده ۹۵۷ ق.م حمل از حقوق مدنی متمتع میگردد؛ مشروط بر این که زنده متولد شود. با دقت در این ماده متوجه میشویم تمتع جنین معلق بر زنده متولد شدن میباشد؛ یعنی با زنده متولد شدن جنین نتیجه میگیریم که جنین از ابتدای دارای اهلیت تمتع بوده است. بنابراین در صورت زنده به دنیا نیامدن مشخص میشود که از ابتدا دارای اهلیت تمتع نبوده است. بنابراین باید در پاسخ به سوال فوق گفت: اگر والدین جنین حق مالکیت نسبت به ملکی را برای جنین برقرار کنند و پس از آن جنین زنده متولد نشود، قرارداد مالکیت منعقده باطل محسوب میگردد و چنین فرض میگردد که از ابتدا قراردادی منعقد نشده است. هر چند که این تعبیر به ضرر وراث جنین میباشد؛ اما به هر حال با وجود ماده ۹۵۷ ق.م نمیتوان تفسیر دیگری کرد و باید گفت: در مورد فرق برای جلوگیری از چنین معضلی بهتر است والدین جنین ابتدا ملک را برای خود خریداری کنند؛ یعنی خود در مقام مالک قرار بگیرند و پس از آن با انعقاد عقدی ملک را به جنین هبه نمایند؛ تا در صورت فوت جنین وابطال عقد هبه مالکیت ملک به خود آنها بازگردد، نه به فروشنده قبلی.
الف: هبه به جنین
هبه آن است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به دیگری تملیک میکند. تملیک کننده را «واهب» و طرف دیگر را « متهب» و مالی را که مورد هبه است «عین موهوبه» گویند.
هبه اعم از هدیه است؛ در هبه شرط نیست که مورد آن (عین موهوب) از مکانی به مکان دیگر نقل شود و نیز قصد اکرام و تعظیم در آن شود و حال اینکه این هر دو در هدیه شرط است. به همین جهت در مال غیر منقول کلمه هدیه استعمال نمی شود و نمیگویند باغ یا خانه را هدیه کرد.
هبه به معنی اعم تملیک مال است بدون عوض ولو اینکه برای تشویق و جبران زحمت کسی باشد (جایزه)، یا به قصد قربت به عمل آمده و متهب فقیر باشد (صدقه)، و حتی وقف هم داخل در ماهیت هبه به معنی اعم است. در حالی که در هبه به معنی اخص که عین مال منتقل میشود، ماهیت وقف از آن خارج است، هر چند صدقه و جایزه و هدیه در آن وارد میشوند، ماهیت وقف از آن خارج است، هر چند صدقه و جایزه و هدیه در آن وارد میشوند. البته باید توجه داشت که درهبه میتوان شرط عوض کرد و وجود شرط عوض در هبه منافاتی با رایگان بودن تملیک ندارد؛ زیرا شرط در برابر تملیک قرار نمیگیرد^[۳۰].
طبق ماده ۷۹۶ ق.م اهلیت واهب در هبه شرط است^[۳۱]. منظور از واهب شخصی میباشد که مالی را هبه میکند.
بنابراین صغیر و جنین به علت عدم اهلیت نمیتوانند واهب باشند و مالی را ببخشند، ولی از آنجا که هر دو دارای حق تمتع می باشند، میتوانند طرف مقابل یعنی شخصی که مالی به آنها بخشیده
میشود(متهب)، قرار گیرند.
طبق ماده ۷۹۸ ق.م هبه واقع نمیشود مگر با قبول و قبض متهب، اعم ازاینکه مباشر قبض خود متهب باشد یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثری ندارد.
بنابراین طبق این ماده قبض مال موهوبه در زمره ارکان عقد به شمار میآید.
حال باید دید که قبض برای جنین چگونه باید صورت پذیرد. طبق م ۷۹۹ ق.م در هبه به صغیر و مجنون یا سفیه، قیض ولی، معتبر است. بنابراین قانونگذار با مصلحت در نظر گرفتن منافع صغیر و مجنون و سفیه قبض از طرف ولی آنها را معتبر دانسته؛ فلذا با وجود این ماده قانونی، متهب یعنی کسی که مالی به او هبه میشود، لازم نیست اهلیت استیفاء داشته باشد و هبه به آنها نیز جایز و معتبر
میباشد. فلذا با استنباط از این ماده میتوان نتیجه گرفت هبه به جنین نیز معتبر است و قبض ولی او برای تحقق آن شرط میباشد.
طی مطالعه تطبیقی در قانون مدنی مصر در فصل سوم از کتاب دوم عقود معینه ماده ۴۸۸ قانون مدنی مصر^[۳۲] اشعار می دارد که اولاً هبه بموجب سند رسمی صورت می گیرد و در غیر اینصورت باطل است مگر اینکه تحت پوشش عقد دیگری واقع شود.ثانیاً هبه مال منقول با قبض متهب محقق می شود و نیازی به سند رسمی نیست که متفاوت با قانون ایران است چراکه قانون مصر صرفاً هبه مال منقول را منوط به قبض متهب نموده و در مورد اموال غیر منقول وجود سند رسمی را شرط لازم برای تحقق هبه می داند و ثالثاً قانون مدنی مصر در ماده ۴۹۰ اشعار می دارد وعده هبه الزام آور نیست مگر بموجب سند رسمی صورت گرفته باشد و رابعاً قانون مدنی مصر طی ماده ۴۸۷ اشعار می دارد هبه واقع
نمی شود مگر به قبول متهب یا نماینده اوو چنانچه واهب ولی یا قیم متهب باشد میتواند از جانب متهب هبه را قبول و مال هبه را قبض نمایدکه منطبق با ماده ۷۹۹ قانون مدنی ایران است و نماینده شامل ولی صغیر یا مجنون یا غیر رشید و حتی جنین موضوع بحث تحقیق می گردد و قانون مدنی هردو کشور (ایران و مصر) در این مورد توافق نظر دارند.
حال سوال این است که اگر جنین مرده به دنیا بیاید، آیا هبه باطل است؟
با بررسی مواد قانونی مشخص میگردد که در هبه حق رجوع وجود دارد و طبق ماده ۸۰۳ قانون مدنی^[۳۳] واهب میتواند از هبه رجوع کند؛ اما طبق همین ماده یکی از مواردی که مانع حق رجوع
میشود بند ۳ میباشد که عنوان میدارد در صورتیکه عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود، خواه قهراً باشد، مثل اینکه متهب به واسطه فلس محجور شود، خواه اختیاراً، مثل اینکه عین موهوبه به رهن داده شود.
با استنباط از این ماده قانونی میتوان مرگ جنین را جزء مواردی دانست که مال موهوبه قهراً از ملکیت متهب خارج میگردد. چرا که با مرگ، اموال شخصی به ورثه او منتقل میگردند. بنابراین مال موهوبه در مالکیت جنین باقی نمیماند، تا واهب حق رجوع داشته باشد. همچنین ماده ۸۰۵ قانون مدنی صراحتاً اعلام کرده است: بعد از فوت واهب یا متهب رجوع ممکن نیست. بنابراین طبق این ماده که صراحتاً به بیان موضوع پرداخته مرگ جنین حق رجوع مالک را از بین میبرد.
با استنباط از موارد بیان شده میتوان اینگونه نتیجه گرفت که زنده به دنیا نیامدن جنین علاوه بر این که باعث بطلان هبه نمیگردد، بلکه حق رجوع واهب را نیز از بین میبرد.
اما قبلاً گفتیم که طبق ماده ۹۵۷ قانون مدنی حمل از حقوق مدنی متمتع میگردد، مشروط به این که زنده به دنیا بیاید. بنابراین اگر جنین زنده بدنیا نیاید، دیگر حقی نسبت به مال موهوبه ندارد، تا بتوان آن را جزء ماترک او به حساب آورد. بنابراین همانطور که در بحث مالکیت برای جنین بررسی کردیم، اینجا هم باید بگوییم با زنده به دنیا نیامدن جنین مشخص میشود که جنین از ابتدا حق تمتع نداشته تا بتواند مالک مال موهوبه شود و پس از آن، مال موهوب به ورثه او برسد؛ بلکه با زنده به دنیا نیامدن مشخص میشود عقد هبه به جنین باطل بوده است، و باید مال موهوبه به مالک مسترد شود.
گفتار دوم: وصیت تملیکی
لازم است قبل از بحث و بررسی وصیت برای جنین توضیحی در خصوص ماهیت حقوقی وصیت به عمل آید.

روند انجام تحلیل مرحله ای تصادفات

تحلیل خط مشی تصادف^[۵۵]

۱-بازرسی کل فرایند ،توجه ویژه دادن برای اعلام کردن به بخشهای درگیر و شاهدان، نمونه برداری از اتفاق با تعدادی عکس

۲-مشخص کردن اتفاقاتی که در بروز حادثه تصادف نقش داشته اند.

۳-توصیف اتفاقاتی که در کل خط مشی تصادف اتفاق افتاده و آنها را در فازهای مختلف قرار می دهند.

۴- هدف برای تمرکز کردن در مرحله بر روی احیاء کردن آنچه که در سیستم راه انسان و وسیله کار شده است و یا در حال کار می کند.

۵-تهیه یک برگ تحلیلی برای ثبت تحلیل خط مشی تصادف

تحقیق و بازجوئی از عوامل حادثه دیده^[۵۶] (بررسی و بازدید میدانی)

۶-تحقیق بر روی عوامل حادثه دیده و شدت آنها ودر نتیجه تکمیل برگه های تحلیل یک عامل حادثه دیده حالتی از ترکیب سیستم انسان ،وسیلع نقلیه و راه می باشد که برای وقوع تصادف شرط لازم است ولی کافی نمی باشد به طوریکه اگر این عامل وجود نداشت آنگاه تصادف اتفاق نمی افتاد.

جائیکه مشاهدات در محل و انجام تغییرات مجدد را ممکن می­سازد

۷-جائیکه مشاهدات ثبت شده در محل را به محل دیگر اختصاص می دهند و انجام هر نوع تغییرات لازم از تحلیل های قبلی را ممکن می سازد.

جدول ۲-۱۰ روند انجام تحلیل مرحله ای تصادفات(تن زاده، ۴۱۵)
- ضریب همسنگ معادل یک در تصادفات خسارتی (^[۵۷]PDO)
- ضریب همسنگ معادل ۵/۳ در تصادفات جرحی محدود
- ضریب همسنگ معادل ۵/۹ در تصادفات جرحی شدید و یا فوتی
لازم به ذکر است که تصادف جرحی شدید شامل تصادفی است که سبب مجروح شدن حداقل یک نفر در محل حادثه شود به طوری که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد ولی کسی فوت نکرده باشد و تصادف جرحی سبک نیز به تصادفی اطلاق می شود که در اثر آن حداقل یک نفر زخمی شود و همه مجروحین به صورت سرپایی معالجه شوند. (همان منبع، ۴۱۲)­
۲- شاخص تراکم تصادف^[۵۸] یا تکرار تصادفات.این شاخص می تواند یک قسمت یا بخشی از راه (شامل قطعات تقسیم شده ،link و تقاطع های احتمالی بین آنها node) را که تعداد تکرار تصادف درآن به صورت غیر عادی نسبت به یک تراکم مبنا بیشتر است را مشخص نماید.
به طور مثال یک قطعه از راه با تراکم ۳ تصادف بر کیلومتر درسال در مقایسه با حالت تراکم مبنای ۱ تصادف بر کیلومتر می تواند به عنوان یک قطعه خطرناک غیر عادی تعریف شود. این شاخص برای استفاده در روش “منطقه سیاه^[۵۹]” نیز کاربرد دارد که بیانگر تراکم تصادفات غیر عادی از طریق ترکیب با فاکتور شدت می باشد. در فرانسه شرط آن که یک ناحیه به عنوان یک منطقه سیاه تعریف شود آن است که بیشتر از ۱۰تصادف خطرناک طی ۵ سال در کل مسیری با حداکثر طول مسافت ۸۵۰ متر اتفاق افتد.
۳- شاخص نرخ تصادف^[۶۰] تأثیر حجم ترافیک.این شاخص می تواند یک راه یا بخشی از راه که تعداد تکرار تصادف در آن به صورت غیر عادی نسبت به ترافیک عبوری بیشتر است را مشخص نماید.نرخ تصادف نتیجه یک مقدار تراکمی است که با سطح سرویس ترافیک ارتباط داشته و بیانگر خطر در معرض جریان ترافیک قرار گرفتن وسیله نقلیه می باشد.
بنابر این خواهیم داشت:
Acc.r=
که در این رابطه N تعداد تصادفات وL طول قطعه راه و AADT ترافیک متوسط روزانه در طول یکسال می باشد.به عبارتی در راه های برون شهری نرخ تصادفات به صورت تعداد تصادف ثبت شده به ازای هر ۱۰۰میلیون وسیله - کیلومتر تعریف می شود(همان منبع، ۴۱۳)­
۲-۱۱-۶ فرایند تحلیل بهبود ایمنی راه
به طور کلی مطابق جدول۲-۱۱ مهمترین وظایف لازم جهت افزایش و بهبود ایمنی راه شامل چهار قسمت می باشند که به ترتیب عبارتند از:
- اطلاع و آگاهی از عوامل اصلی ایجاد تصادفات با توجه به مشاهدات عینی و ذهنی از سیستم های کنترلی ، نظارتی و نیز اطلاعات آماری تصادفات.
- تحلیل ایمنی راه با توجه به شناسایی نقاط حادثه خیز از طریق آمار و نیز بازرسی میدانی و سپس رتبه بندی این نقاط.آنگاه انواع مشکلات ایمنی موجود در آنها تحلیل و مشخص می­ شود.
همانطور که قبلا اشاره شد بر اساس دو نوع اطلاعات آماری (کمی) و مشاهداتی (کیفی) روش مبتنی بر خصوصیات فیزیکی و شرایط بهره برداری از راه (روش کیفی) لازمه انجام بازرسی ایمنی راه^[۶۱] بود و به عنوان یک اقدام پیشگیری می­باشد.
این در حالی است که روش مبتنی بر اطلاعات آماری تصادفات (روش کمی) را مدیریت نقاط پر تصادف (منطقه سیاه) می نامند که به عنوان یک اقدام واکنشی می باشد.
- برنامه ریزی جهت انجام اقدامات بهسازی راه
ارزیابی ایمنی راه (مدیریت ریسک^[۶۲]) که از طریق ارزیابی پیش ­بینی شده و ارزیابی واقعی انجام می­ شود.به عبارت دیگر این منطقه که بر اساس مطالعه قبل و بعد از انجام اقدامات بهسازی صورت می­گیرد شامل ارزیابی از طریق روش­های مشاهداتی-­رفتاری­، ارزیابی مبتنی بر آمار تصادفات و همچنین ارزیابی اقتصادی می باشد. (همان منبع، ۴۱۳)­

۶-آیا بین نحوه گذراندن اوقات فراغت و میزان فرسودگی شغلی معلمان شهر یزد رابطه ای وجود دارد؟
۷-آیا تفاوتی بین میزان فرسودگی شغلی معلمان زن و مرد شهر یزد وجود دارد؟
۱-۶- تعریف واژه های تحقیق
۱-۶-۱- اوقات فراغت
اوقات فراغت برای انسان به اصطلاحی تبدیل شده که درقالب آن، هرچه بیشتربه دنبال آزادی واستقلال درعملکردمی گردد.سعی وکوشش انسان درطول تاریخ همواره بااین امیدهمراه بوده که رهایی خودازکارهای طاقت فرسابه زندگی همراه باآرامش وسعادت دست پیداکندوامروزه به نظرمی آیدکه یک گام به این هدف نزدیک ترشده است. (جلالی فراهانی،۱۳۹۰ )

۱-۶-۲- تربیت بدنی
تربیت بدنی یک پدیده اجتماعی است که ازطریق شرکت فرددرفعالیت ها وتمرینات ذهنی وجسمی زمینه سازفرآیندتعلیم وتربیت انسان درجهت مطلوب بوده وشکوفایی استعدادها درتمامی ابعادوجودی، حفظ تندرستی وشادابی، افزایش فضائل اخلاقی وپسندیده الهی رافراهم ساخته وکیفیت زندگی رادرتمامی زمینه های فردی واجتماعی بهبودمی بخشد. علم تربیت بدنی با بهره گرفتن از سایر علوم، موجب رشد و تکامل صحیح و منطقی انسان،کسب دانش علمی و عملی، آمادگی های حرکتی و مهارتی و در نهایت داشتن جامعه ای منظم، پویا، با نشاط و سالم در جهت تحقق اهداف والای الهی و انسانی خواهد شد. (شیرعلی،۱۳۸۳)
۱-۶-۳- ورزش
یک وسیله تربیتی است که فردباتوجه به قوانین ومقررات ویژه واستفاده ازتکنیک هاوتاکتیک های ذهنی، جسمی ومهارتی پرداخته وبرای کسب موفقیت وپیروزی دررقابت های سازنده شرکت می نماید. در ورزش سعی می شود، زمینه های حضور موفق فرد در رقابت ها ایجاد شده و با بهره گرفتن از علوم و فنون مرتبط، و انجام تمرینات مناسب، حرکات و مهارت ها به نحو مطلوبی اجرا شده و بهترین نتایج کسب گردد.(شیرعلی، ۱۳۸۴)
۱-۶-۴- فعالیت های ورزشی
فعالیت های ورزشی عبارت است از تمامی اشکال فعالیت های جسمانی که به آمادگی جسمانی،سلامت روانی و عقلانی و تعاملات متقابل اجتماعی کمک کند.این موارد شامل این موارد شامل بازیهای بومی، تفریحات و ورزشهای رقابتی یا انگیزشی سازمان یافته است.(زارع،۱۳۹۱)
۱-۶-۵- فرسودگی شغلی
فرسودگی شغلی پاسخی روانشناختی به استرس است که با خصوصیاتی مثل خستگی هیجانی ،مسخ شخصیت و عدم کفایت فردی توام می باشد.( منتظرغیب وکیخانژاد.۱۳۹۱)
۱-۶-۶- معلمین و دبیران
معلمین و دبیران به افرادی اطلاق می شود که دارای مدرک کاردانی یا کارشناسی و یا کارشناسی ارشددر تمامی رشته ها می باشند و در یکی از مدارس شهر یزد مشغول به تدریس می باشند.
۱-۶-۷- شهر یزد
شهر یزددر مرکز استان یزد قرار داردو استان یزد از شمال و غرب به استان اصفهان از شمال شرقی به استان خراسان از جنوب غربی به استان فارس و از جنوب شرقی به استان کرمان محدود می شود. استان یزد ۷۲۱۵۶ کیلومتر مربع وسعت دارد.
۱-۷- تعریف واژه های عملیاتی تحقیق
۱-۷-۱- اوقات فراغت
در این پژوهش منظور از اوقات فراغت، مجموعه زمان هایی است که افراد در طول روز به صورت آزاد و به دور از وظایف و کارکردها به فعالیت هایی مانند فعالیت های آموزشی، هنری، ورزشی، مذهبی، تحقیقاتی، سرگرمی و سایر موارد می گذرانند. این میزان از طریق پرسشنامه محقق ساخته،از طریق گویه های (۷ تا ۹ ) سنجیده می گردد.
۱-۷-۲-فعالیتهای ورزشی
در این تحقیق کلیه ی فعالیت های ورزشی شامل پیاده روی، دویدن، بدنسازی، نرمش، کوهنوردی، رزمی، فوتبال، کشتی، والیبال، بسکتبال، تنیس روی میز، هندبال، شطرنج، تنیس، پیاده روی، یوگا، شنا، بدمینتون، دوچرخه سواری،ایروبیک، بوکس، اسب سواری، موتورسواری که از طریق گویه های (۱۰ تا ۱۷ ) پرسشنامه محقق ساخته سنجیده می شوند .
۱-۷-۳- فرسودگی شغلی
در این پژوهش منظور از فرسودگی شغلی، نمره‎ای است که آزمودنی از مقیاس فرسودگی شغلی ماسلاچ و جکسون (۱۹۹۳) کسب می‎کند.این پرسشنامه دارای ۲۲ گویه می باشد که در مقیاس خستگی هیجانی: سئوالهای۱و۲و۳و۶و۸و۱۳و۱۴و۱۶و۲۰ونمره ی این پرسشنامه بین ۰تا۵۴است.درمقیاس کفایت شخصی :سوالهای ۴و۷و۹و۱۲و۱۷و۱۸و۱۹و۲۱و نمره ی این پرسشنامه بین ۰تا۴۸است.و درمقیاس مسخ شخصیت: سوالهای ۵و۱۰و۱۱و۲۲ ونمره ی این پرسشنامه بین ۰تا۳۰ می باشد.
۱-۷-۴- معلمان
در این پژوهش کلیه ی معلمان ، که در دبستان ،راهنمایی، دبیرستان و هنرستان ها مشغول به تدریس هستند.

1-2- راديکال‌هاي آزاد
1-2-1- تعريف و نحوه تشکيل راديکال‌‌های آزاد
راديكال‌هاي آزاد^[6]، تركيبات شيميايي حدواسط با طول عمر كوتاه بوده که دارای یک الکترون جفت نشده می­باشند، تمام والانس‌های آن­ها اشباع نشده و در واقع مولکولی غیر­اشباع هستند که برای به دست آوردن الکترون به مولکول­های پایدار در اطراف خود حمله کرده و الکترون خود را به دست می­آورند و بدین ترتیب سبب اکسایش مولکول­های دیگر می­شوند و این چرخه ادامه می­یابد(Gutteridge & Halliwell, 1999).

1-2-2- نحوه عملکرد راديکال‌هاي آزاد
راديکال­هاي آزاد از چندین طریق نقش خود را ایفا می­ کنند:

• • يک راديکال آزاد می ­تواند به مولکول دیگر حمله کند و با اکسایش آن مولکول خود را احیاء کند.

• • يک راديکال آزاد می ­تواند به يک مولکول ديگر اضافه شود و يک ترکيب راديکالي ايجاد کند. به عنوان مثال راديکال هيدروکسيل مي‌تواند به گوانين موجود در DNA اضافه و سبب ايجاد راديکالي به نام 8- هيدروکسي‌گوانين^[7] شود.

• • يک راديکال آزاد مي­تواند اتم هيدروژن را از پيوند هيدروکربني (C-H) برداشته و اسکلت کربني را با يک الکترون جفت نشده باقي بگذارد که در سیستم موجود زنده با یکسری واکنش­های زنجیره­ای همراه است(Pryor, 1984).

1-2-3- گونه­هاي فعال اکسيژن و نیتروژن
اصطلاح گونه­هاي فعال اكسيژن به راديكال‌هاي آزاد اکسيژن يا انواع فعال شده اكسيژن اطلاق مي‌شود. اکسیژن برای حفظ عملکرد سلول­های طبیعی هوازی مانند اسپرماتوزوآ لازم است. شکست محصولات گونه­ های اکسیژن فعال(ROS) می ­تواند به عملکرد و بقا سلول آسیب رساند(Eve de Lamirande & Gagnon, 1995).
گونه­ های فعال اكسيژن شامل یک طبقه بندی گسترده از جمله : رادیکال­ها (یون هیدروکسیل، سوپراکسید،اکسید نیتروژن، پراکسیل وغیره) و غیررادیکال­ها(ازن، اکسیژن تنها ، پراکسیدلیپید، پراکسید هیدروژن) و مشتقات اکسیژن می­باشند(Sikka, 2001).
همچنین گونه­ های فعال نیتروژن شامل: (نیتروژن اکسید، نیتروکسیل ، یون پراکسیدنیتریل وغیره) رادیکال­های نیتروژن آزاد در نظر گرفته شده و زیر کلاس گروه ROS قرار می­گیرند(Darley-Usmar, Wiseman, & Halliwell, 1995).
1-2-3-1- نقش­های بیولوژیک ROS
از نقش­های مهم ROS می­توان به موارد زیر اشاره کرد: به عنوان پیامبر­های درون سلولی عمل کرده و در مسیرهای تنظیم­کننده­ سلول فعال­ است، همچنین تنظیم بیان ژنی به­ ویژه ژن مربوط به پروتئین­های آنتی­اکسیدانی را بر عهده دارند(Finkel, 1998; Jones, Hancock, & Morice, 2000). مطالعات زمینه­ای نشان می­دهد ROS در تنظیم بلوغ اسپرم و فسفریلاسیون پروتئین­های انزالی در آغاز تحریک اسپرم نقش مهمی دارد(R. Aitken & Vernet, 1997). بنابراین، حضورROS برای عملکرد عادی سلول­ها ضروری به نظر می­رسد و با توجه به غلظتشان می­توانند اثرات فیزیولوژیک یا پاتولوژیک بر اسپرم داشته باشند.
1-2-4- تولید و منبع رادیکال­های آزاد
عوامل متفاوتی با منشا داخلی و خارجی می­توانند سبب تولید رادیکال آزاد در بدن شوند که این منابع شامل موارد زیر می­باشد:

• • التهاب و آلودگي­هاي ميکروبي منجر به توليد راديکال­هاي آزاد توسط نوتروفيل­ها و ماکروفاژها مي­شوند.

• • واکنش­های اکسیداسیون احیاء (انتقال الکترون) در میتوکندری: از طریق آنزیم­ های کاتالیز شده و همینطور انتقال یون­های فلزی کاتالیز کننده همانند یون­های آهن و مس، سبب تولید رادیکال­های آزاد اکسیژن به عنوان محصول فرعی می شوند.

• • آلودگی هوا (مواد شیمیایی موجود در هوا)، آتش سوزی جنگل، فعالیت­های آتشفشانی و سوزاندن ترکیبات آلی طی آشپزی نیز تولید رادیکال­های آزاد را سبب می­شوند.

• • تشعشع پر انرژی یا یونیزه شده مانند UV، ماکروویو، پرتوهای X و گاما، مصرف الکل و داروهای خاص، استعمال دخانیات، فاضلاب­های صنعتی، پنبه نسوز، علف کش­ها، سموم قارچی، مواد شیمیایی مازاد و استرس، از جمله عوامل دخیل در تولید رادیکال­های آزاد به ویژه ROS می­باشند(Agarwal & Allamaneni, 2011).

مایع منی شامل انواع مختلف سلول­ها ماننداسپرم بالغ و نابالغ، سلول­های گرد از مراحل مختلف اسپرماتوژنز، لکوسیت­هاوسلول­های اپی تلیال می باشد. از بین این سلول­های مختلف لکوسیت­هاواسپرماتوزوآی نابالغ به عنوان دو منبع اصلی تولید گونه­ های فعال اکسیژن شناخته شده ­اند(Garrido, Meseguer, Simon, Pellicer, & Remohi, 2004).
1-2-4-1- تولید ROS توسط اسپرماتوزوآی غیر طبیعی
تولید ROS در اسپرم غیر طبیعی به دلیل حفظ سیتوپلاسم اضافی در روند اسپرمیوژنز است که به دو روش ROS را تولید می­ کنند:
سیستم NADPH اکسیداز که در سطح غشای پلاسمایی اسپرم فعال است.
NADH اکسیدوردوکتاز که در سطح میتوکندری وجود دارد(R. J. Aitken, Buckingham, & West, 1992).
1-2-4-2- تولید ROS توسط لکوسیت­ها
توانایی لکوسیت­ها در تولید ROS به میزان فعالیت آن­ها در پاسخ به تحریکات از جمله التهاب و عفونت بستگی دارد(F. F. Pasqualotto, Sharma, Nelson, Thomas Jr, & Agarwal, 2000). لکوسیت­ها در برابر این تحریکات فعال شده، تولید NADPH افزایش یافته و در پی این فرایند، سطح ROS افزایش می­یابد(Blake, Allen, & Lunec, 1987).
1-2-5- استرس اکسيداتيو
استرس اکسيداتيو (OS) عبارتست از عدم تعادل بین ROS و آنتی­اکسیدان­ها در بدن که سبب پراكسيداسيون ماكرومولكول‌هاي داخل سلول شده و منجر به اثرات ثانويه بر عملكرد سلول مي­شود. رادیکال­های آزاد مانند ROS عاملی برای ایجاد استرس اکسيداتيو می­باشند و می­توانند سبب آسيب­های اکسيداتيو شوند(Griveau & Lannou, 1997).
1-2-5-1- مکانیسم عملکرد استرس اکسیداتیو
پس از القاء ROS و استرس اکسیداتیو 3 اتفاق در سلول می­افتد:
القاء ROS می ­تواند موجب بیش از 20 نوع آسیب در DNA شود. عدم ترمیم صحیح DNA توسط سیستم­های ترمیم ^[8]BER، ^[9]NER می ­تواند باعث جهش ژن مانند جهش نقطه­ای و پلی مورفیسم شود که می ­تواند موجب تغییر در عملکرد و بیان ژن­ها شود(Barroso, Morshedi, & Oehninger, 2000). شایع­ترین آسیب­های DNA آن موجب تبدیل ترکیب گوانین سیتوزین به آدنین تیمین می­ شود(Kemal Duru, Morshedi, & Oehninger, 2000).
اگر شکست در دو رشته DNA اتفاق بیفتدژن (^[10]ATM) که محصول آن یک پروتئین کینازسرین / ترئونین است فعال شده، در نتیجه منجر به توقف چرخه سلولی، تعمیر DNA به وسیله سیستم­های ترمیم ^[11]NHEJ و ^[12]HR می­ شود.
گاهی آسیب به حدی زیاد است که سیستم­های ترمیم DNA قادر به ترمیم آن نبوده و باعث القاء آپوپتوز و مرگ سلول آسیب دیده می­ شود(Wells et al., 2009). (شکل 1-1).
آسیب DNA
استرس اکسیداتیو
ترمیمDNA
آپوپتوز
شکل(1-1): ارتباط بین ATMو P53 در پاسخ­های ترمیم DNA یا آپوپتوز حاصل از آسیب ایجاد شده توسط استرس اکسیداتیو.
از علل احتمالی آسیب به DNAی اسپرم می­توان به آپوپتوز ناقص ، عفونت بیضه، اسپرماتوژنز معیوب و استرس اکسیداتیو اشاره نمود(Bhuller & Wells, 2006).
1-2-5- اثرات استرس اکسیداتیو
تمام اجزای سلولی ازجمله چربی­ها، پروتئین­ها، اسیدهای نوکلئیک و قندها از اهدف­ استرس اکسیداتیو هستند. میزان آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو به مقدارROS درگیر شده و عوامل خارج سلولی مانند دما، فشار اکسیژن و ترکیبات محیط اطراف از جمله یون­ها، پروتئین­ها و جاذب ROS بستگی دارد(Cocuzza, Sikka, Athayde, & Agarwal, 2007).
1-2-5-1- استرس اکسیداتیو و آسیب به DNA
آسیب DNA اسپرم به دو صورت می­باشد:
آسیب­ها­ی تک رشته DNA که اشعه­ها­ی یونیزان و اختلال در بازسازی DNA اسپرم این نوع آسیب­ها را ایجاد می­ کنند.
آسیب­ها­ی دو رشته­ای DNA که فعالیت کاسپا­زها و آندونوکلئاز­ها و اثر مستقیم^[13]ROS بر رشته DNA علت این نوع آسیب­ها در دو رشته DNA می­باشند و منجر به آپپتوز ناقص می­شوند(Sakkas & Alvarez, 2010).
اولین گزارش منتشر شده در مورد اثرات ROS بر روی اسپرم، نیم قرن پیش بوده است. تولید بیش از حد ROS سبب پراکسیداسیون لیپیدی، آسیب به DNA و کاهش ظرفيت توليدمثل^[14]می­ شود(Makker, Agarwal, & Sharma, 2009).