بنابراین، در هر صنعت، پژوهش، بر روی شرکت معرفی شده انجام می گردد و برای شناسایی سری های زمانی مشابه نیز از شرکت های موجود در همان صنعت استفاده خواهد شد.

۳-۳- پیش پردازش داده ها

همانگونه که شرح داده شد، برای هر یک از سه شرکت مذکور اندیکاتورهای تکنیکی به دست خواهد آمد و علاوه بر این سری های زمانی مشابه نیز شناسایی خواهند شد. بر طبق متدهای داده کاوی در ابتدا باید پیش پردازشی روی داده ها انجام گیرد و کاهش سطری صورت پذیرد، اطلاعات لازم ساخته شده و متغیرها و پارامترها شناسایی شوند و پس از آن برای جلوگیری از بیش برازش شبکه عصبی باید بر اساس متدهای داده کاوی کاهش ستونی نیز صورت گیرد.

۳-۳-۱- کاهش سطری داده ها

داده های به دست آمده در مورد هر شرکت و سری های زمانی مشابه آن باید در ابتدا مورد بررسی قرار گیرند تا داده های مغشوش^[۲۳۴] و داده های پرت^[۲۳۵] شناسایی و از میان پایگاه داده حذف گردند. داده های مغشوش شامل داده هایی هستند که اعداد آنها غیرمنطقی بوده و قابل استفاده نیستند و داده های پرت نیز همانگونه که گفته شد، دارای تأثیر به سزایی در کاهش دقت شبکه بوده و آن را دچار بیش برازش می کند. در این راستا همانگونه که در ادامه خواهیم دید، در ابتدا به حذف داده های مغشوش و سپس داده های پرت خواهیم پرداخت.

۳-۳-۱-۱- حذف رکوردهای مغشوش

همانگونه که گفته شد، داده های مورد نیاز این پژوهش عبارت از قیمت های بالا، پایین، بسته شدن و حجم معاملات. تعریف داده های مغشوش در یکی از سه حالت زیر رخ خواهند داد :

• قیمت بالا کمتر از قیمت پایین باشد

• قیمت بالا کمتر از قیمت بسته شدن باشد

• قیمت بسته شدن کمتر از قیمت پایین باشد

مشخص است که بر طبق قواعد بالا، داده های با این وضعیت کاملا غیر منطقی بوده و به دلایل خطاهای ثبتی ایجاد شده اند و لذا از میان پایگاه داده حذف خوهند شد. علاوه بر این قسمتی از داده ها نیز اصلا ثبت نشده و یا به صورت غیر منطقی ثبت شده اند، برای مثال به جای اعداد NaN نوشته شده و یا رکورد خالی ثبت شده است. این موارد از داده ها نیز از میان پایگاه داده حذف خواهند شد.

۳-۳-۱-۲- حذف داده های پرت

برای شناسایی داده های مغشوش از حدود بلینگر^[۲۳۶] استفاده می شود. حدود بلینگر در واقع حدود نوسانی^[۲۳۷] هستند که بر روی یک میانگین متحرک قیمت زده می شوند. هنگامی که پراکندگی داده ها زیاد می شوند این حدود از هم باز شده و در هنگام کاهش این پراکندگی، حدود به هم نزدیک می شوند. فرمول کلی حدود بالا و پایین بلینگر در این تحقیق به شکل زیر هستند :
۳-۱
۳-۲
از آنجا که این حدود وابسته به واریانس قیمت های گذشته می باشد، می توان گفت که این اندیکاتور انتظارات سرمایه گذار را برای قیمت آتی با توجه به قیمت بیست دوره گذشته مشخص می کند و لذا در صورتی که داده ای از این حدود خارج شود، می توان گفت که داده پرت بوده و به علت خاصی رخ داده است. داده های پرت تأثیر به سزایی در کاهش دقت مدل و افزایش بیش برازش دارند و علاوه بر این به دلایلی رخ می دهند که قابل تشخیص نبوده و تکرار هم نمی شوند. بنابراین در تحقیقات با دو رویکرد به این داده ها پرداخته می شود؛ برخی آنها را تلطیف^[۲۳۸] کرده و برخی آنها را حذف می کنند. در پژوهش حاضر، پس از تشخیص داده های پرت از طریق حدود بلینگر، این داده ها از پایگاه داده حذف می گردند و لذا رکوردی که شامل این داده است نیز به صورت کلی از میان داده ها پاک می شود.

۳-۳-۲- ساخت اطلاعات مورد نیاز

در این تحقیق، از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال و همچنین سری های زمانی مشابه به عنوان ورودی های شبکه عصبی استفاده می شود. در این بخش در ابتدا اندیکاتورهای بررسی شده در این تحقیق و سپس سری های زمانی مشابه که توسط داده کاوی سری های زمانی^[۲۳۹] شناسایی می گردند، شناسایی می شوند. این مرحله به این دلیل پس از کاهش سطری انجام می گیرد که این اطلاعات بر پایه رکوردهای به دست آمده در مرحله اول ساخته شده و یا شناسایی می شوند و لذا در صورتی که داده های مغشوش یا داده های پرت در میان داده های ابتدایی وجود داشته باشند، این اطلاعات و متغیرها را نیز دستخوش تغییر و داده های مغشوش می نمایند.

۳-۳-۲-۱- ساخت اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال

همانگونه که در فصل دوم شرح داده شد، اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال حوزه بسیار وسیع و گوناگونی دارند و علاوه بر این می توانند به دلخواه سرمایه گذاران تغییر کرده و یا با ترکیب با یکدیگر، اندیکاتورهای جدیدی را تشکیل دهند. لذا باید توجه کرد که بررسی تمام اندیکاتورهای در دسترس سرمایه گذاران و جمع آوری آنها کاری تقریبا ناممکن است و علاوه بر این، هیچ سرمایه گذاری از تمام اندیکاتورها استفاده نمی کند. لذا در این تحقیق تعداد مشخصی از اندیکاتورها که در جدول ۳-۲ معرفی شده اند مورد استفاده قرار خواهند گرفت. لازم به ذکر است که این اندیکاتورها بر اساس اندیکاتورهای پرکاربرد شناسایی شده در ادبیات تحقیق انتخاب شده اند.
جدول ۳-۲ : اندیکاتورهای به کار رفته در پژوهش

اندیکاتور
شرح و کارکرد

ADL
با ترکیب قیمت و حجم معاملات، تعیین می کند که جریان پولی وارد شونده یا خارج شونده از سهم چقدر است

Aroon
با بهره گرفتن از دو اندیکاتور ارون بالا و ارون پایین، وجود روند در قیمت را تأیید یا رد می کند

Aroon oscillator
تفاوت دو اندیکاتور ارون بالا و ارون پایین را مشخص می کند

ADX
نشان می دهد که آیا روند خاصی در قیمت سهام در حال ایجاد شدن است یا خیر

ارزش ذاتی امور پیچیده و مرکب، مانند زندگی، کاملاً بر اساس ارزش‌های ذاتی لذت­ها و الم‌هایی که در آن وجود دارد معین می­ شود.
گفته‌شده آریستپوس شاگرد سقراط به چنین دیدگاهی قائل بوده است. او که مؤسس مکتب کورنائی است لذت را هدف اخلاق می‌داند ولی افراط را در این زمینه نادرست می‌شمارد.(کاپلستون، ۱۳۶۸)
لذت‌گرایی محدود یا اپیکوری
اپیکور برخلاف آریستپوس کوشیده است تقریر عمیق­تری از لذت‌گرایی به دست دهد. به‌طور خلاصه می­توان اندیشه اخلاقی اپیکور را در پنج اصل خلاصه کرد:(مصباح یزدی، ۱۳۸۴)
لذت عبارت است از فقدان الم
لذت روحی به دلیل دوام بیشترش، بر لذت جسمانی ترجیح دارد و به همین دلیل برای از میان بردن الم فعلی یا اهمیت ندادن به آن، می‌توان از لذت روحی و عقلانی استفاده کرد.

ارزیابی و سنجش عقلانی لذت‌ها و الم‌ها به ما این امکان را می‌دهد که از یک زندگی بهره­مند شویم که در آن لذت بادوام، بیشتر از درد گذرا باشد.
از امیال و خواسته‌های فراوان انسانی ما باید فقط آن دسته از امیال را ارضا کنیم که ضروری و طبیعی باشند.
هرچند لذت دارای خیر ذاتی است؛ اما امور دیگری از قبیل سعادت و مصلحت‌اندیشی را نیز می‌توان دارای خیر ذاتی دانست.
اپیکور با قبول اینکه لذت روحانی بر لذت جسمانی ترجیح دارد، معتقد بود بر‌آورد عقلانی در باب منابع لذت و درد دست‌یابی انسان را به زندگی‌ای که در آن لذت دیرپا بر درد گذرا غالب باشد، ممکن می‌سازد. (لارنسی سی، ۱۳۷۸).
میل، بنتام و نفع عمومی
چنانچه در دو تقریر گذشته از لذت­گرایی مشاهده شد، متعلق لذت در آن دو، خود شخص یعنی فاعل اخلاقی بود. اشکال عمده این نوع لذت‌گرایی این است که تنها لذت خود انسان را معیار درستی می‌شناسد. توجه به این نکته برای «جرمی بنتام «و شاگردش «جان استوارت میل «بسیار مهم بود که تنها لذت من نیست که اهمیت دارد بلکه سعادت یا نفع شخصی هرکسی که نسبتی با عمل من دارد نیز مهم است. این ایده پایه نظریه‌ای شد که علی‌رغم تفاوت‌های عمده‌اش با لذت­گرایی شخصی تقریری دیگر از لذت‌گرایی به دست دهد. بنتام و میل یک لذت‌گرا بودند و مانند نیاکان لذت‌گرایشان به این اصل اساسی معتقد بودند که لذت تنها خیر و الم تنها شر است. این نکته به‌وضوح در جملات آغازین کتاب مبانی اخلاقیات و قانون‌گذاری بیان‌شده است. در ابتدای این کتاب آمده: «طبیعت، بشر را تحت سیطره دو ارباب مطلق، لذت و الم قرارداده است. فقط به دلیل آن‌هاست که آنچه را باید انجام دهیم، خاطرنشان می‌کنیم و آنچه را می‌خواهیم انجام دهیم، تعیین می‌کنیم. «(پالمر، ۱۳۸۵).
لذت‌گرایی خاصی که این دو بدان قائل بودند به سودگرایی یا قاعده نفع عمومی مشهور است. اصل محوری در سودگرایی این است که اصول اخلاقی حاکم بر اعمال ما باید با توجه به تأثیرشان بر همه افراد ذی‌ربط داوری شوند، خواه به بیشترین سعادت برای بیشترین افراد بینجامد یا نه. ازنظر بنتام معیار اخلاقی درست اصل سود است و غایت اخلاقی که در تمام اعمال باید به دنبال آن باشیم همانا بیشترین غلبه ممکن خیر بر شر در کل جهان است. (فرانکنا، ۱۳۸۳).
تفاوت عمده لذت‌گرایی تبلوریافته در سود‌گرایی با لذت‌گرایی شخصی در این است که در سود‌گرایی لذت همه موردتوجه است. در این تقریر از لذت نکته بسیار مهم نحوه محاسبه لذت و تعیین بیشتر یا کمتر بودن آن است. بنتام هفت معیار را برای بررسی و اندازه ­گیری لذت‌ها معرفی می­ کند. پیش‌فرض اساسی سخن بنتام این است که لذت و الم‌های انسانی قابل‌اندازه‌گیری کمی‌اند و بدین ترتیب می‌توان بر اساس نوعی محاسبه اخلاقی حکم به صواب و یا خطا بودن اعمال کرد. حاصل جمع لذت‌ها یا الم‌های موردبحث منتظر است با میزان لذت یا المی که این اعمال در بردارند.

محاسبه لذت ازنظر بنتام
محاسبه لذت در دیدگاه بنتام بر این نظر مبتنی است که لذت­ها و الم‌های انسانی قابل‌اندازه‌گیری‌اند؛ و بدین ترتیب می‌توان بر اساس نوعی «محاسبه لذت اخلاقی«حکم به صواب و یا خطا بودن اعمال کرد؛ حاصل جمع لذت­ها یا الم‌ها متناظر است با میزان لذت یا المی که این اعمال در بردارند. بنتام می‌پذیرد که تجربه لذت بسیار پیچیده است و لذت‌های خالص اندک شمارند و بالاخره این‌که بیشتر لذت‌ها با درد عجین شد‌ه‌اند. بر این اساس و با در نظر گرفتن همه این عوامل بنتام هفت شاخص برای محاسبه لذت معرفی می‌کند. وی معتقد است برای یک انسان فی‌نفسه بر طبق شرایط چهارگانه زیر مقدار لذت یا الم بیشتر یا کمتر خواهد شد: (فرانکنا، ۱۳۸۳).

1. 1. شدت

1. 1. مدت

1. 1. قطعیت یا عدم قطعیت

1. 1. نزدیکی یا دوری

زمانی که مقدار لذت یا المی به‌منظور ارزیابی گرایش عملی که به‌وسیله آن ایجادشده ‌است، ملاحظه می‌شود، باید به دو شرط زیر نیز توجه جدی کرد:(پالمر، ۱۳۸۵)

5. 5. بار‌آوری، یا امکان این‌که به دنبال آن، عواطفی از همان سنخ پدید ‌آید. به این معنا که اگر لذت باشد در پی آن لذت و اگر درد باشد در پی آن آلام پدید آید. به این معنا که این لذت چه میزان لذت دیگر به همراه خود به ارمغان خواهد آورد؟ یا برعکس.

5. 5. خلوص، یا امکان این‌که به دنبال آن عواطفی از سنخ متضاد پدید آید. به‌عنوان‌مثال اگر کسی مقداری پول پیدا کند یا بدزدد قطعاً به‌واسطه خرج کردن این پول لذتی خواهد برد اما لذت بردن او همچنین همراه است با دردی که به‌واسطه احساس گناه و شرمندگی برایش پدید‌ می‌آید؛ بنابراین می‌توان گفت این لذت، خالص نیست زیرا مقداری الم با خود به همراه دارد.

5. 5. گستردگی، آخرین شرط در محاسبه لذت تعداد افرادی است که مشمول لذت یا الم می‌شوند.

نظریهخواسته‌ها^[۲۰]
بر اساسایننظریهنشاطوخوشبختیبهمعنایدستیابیبهخواسته‌هااستوزمانیکهفردخواستهخودتعریف«دستیابیبهشادیورهاییازغم«رادرقالبمی‌کندنظریهخواسته‌ها،نظریهلذت‌گراییرانیزدربرمی گیرد (سلیگمن،٢٠٠٢).
نظریهدستیابیبهارزش‌ها^[۲۱]
بر اساسایننظریهنشاطیکاحساسفردینیست،بلکهواقعیتیمستقلازاحساساتفردیاستوعبارت استازدستیابیبهچیزهاییکهازنظرعمومواقعاًارزشمندبه‌حسابمی‌آیند. مثلاًاگرکودکانخیابانیاحساسنشاط،خوشبختیورضایتکنندممکناستبر اساسنظریهلذت‌گرایییانظریهخواسته‌هاشادوخوشبختبه‌حسابآیندامابر اساسایننظریه،افرادیشادوخوشبختقلمدادنمی‌شوند (دارلینگواستینبرگ،۱۹۹۳)
اگر درست بودن را به خوب بودن تعبیر کنیم، می‌توانیم سه نامزد اصلی برای نظریه ارزش لیبرالی تشخیص دهیم. نخستین نظریه که پیش‌تر مطرح شد کمال‌گرایی جان استوارت میل است. ازآنجاکه کمال‌گرایی نظریه‌ای درباره کنش صحیح است - اینکه درستی مشتمل بر چیزی است که میل «فایده به وسیع‌ترین معنای کلمه«می‌خواند، یعنی شکوفایی انسانی می‌توان کمال‌گرایی را رویکردی به اخلاقیات دانست. بااین‌حال، آشکار است که این رویکرد نظریه‌ای در باب ارزش یا خیر را نیز پیش‌فرض می‌گیرد: غایت ارزش انسانی شکوفایی شخصیت یا داشتن یک زندگانی خودمدار است. رقیب این نظریه عینیت‌گرایی ارزش، دو رویکرد لیبرال دیگر هستند: پلورالیسم (تکثرگرایی) و سوبژکتیویسم (ذهنی‌گرایی)
آیزایا برلین در دفاع مشهورش از آزادی منفی، تأکید می‌کند که ارزش‌ها یا اهداف، متکثر‌ند و به‌هیچ‌وجه نمی‌توان یک درجه‌بندی موجه غیرشخصی از این اهداف ارائه داد. به‌علاوه، برلین می‌گوید که پیگیری یکی از اهداف ضرورتاً منجر به عدم تحقق دیگر اهداف می‌شود. به‌این‌ترتیب اهداف تصادم پیدا می‌کنند، یا به بیان رایج اقتصادی، پیگیری یک هدف ضرورتاً به بهای هزینه کردن فرصت پیگری دیگر اهدافی است که توافقی بر سر کم‌ارزش‌تر بودنشان نیست. پس هیچ شیوه غیرشخصی موجهی برای درجه‌بندی اهداف وجود ندارد و هیچ راهی نیست که بتوان به همه اهداف دست‌یافت. نتیجه اینکه هر شخصی باید خود را وقف اهدافی کند که بهای آن‌ها را با چشم‌پوشی از دیگر اهداف می‌پردازد. به‌این‌ترتیب، در نظر تکثرگرا، خودمداری، کمال یا شکوفایی ضرورتاً در مرتبه‌ای بالاتر از لذت‌گرایی، حفاظت از محیط‌زیست یا برابری اقتصادی قرار نمی‌گیرد. همگی این اهداف برای جلب نظر ما باهم رقابت می‌کنند، اما ازآنجاکه باهم ناسازگارند، هیچ گزینشی را نمی‌توان برای همگان درست انگاشت.
پلورالیست ذهنیت‌گرا نیست: اینکه ارزش‌ها بسیار، رقیب و ناسازگارند به‌منزله وابستگی‌شان به تجربه سوبژکتیو نیست؛ اما این ادعا از دیرباز بخشی از سنت لیبرال بوده که ارزش‌های شخص مبتنی بر تجربه اوست که از شخصی به شخص دیگر فرق می‌کند. در نظر هابز، امیال خود شخص است که برایش ارزشمندند. لاک هم یک «نظریه ذوقی ارزش«پیش می‌نهد (گاوس، ۱۹۸۶)
ذهن هم مانند ذائقه سلیقه‌های گوناگون دارد؛ تلاش برای خشنود کردن همگان با ثروت یا افتخار همان‌قدر عبث است که تلاش برای ارضای ذائقه همگان با پنیر یا خرچنگ؛ که گرچه نزد برخی بسیار مطبوع و لذیذ‌ند، برای دیگران به‌غایت تهوع‌آور و زننده‌اند: و بسیاری شکم‌گرسنه را به چنین غذاهایی که ضیافت آرای سفره دیگران است برتری می‌دهند. به همین سیاق، در نظر من فیلسوفان قدیم که بیهوده به دنبال این پرسش بوده‌اند که خیر غایی چیست؟ آیا ثروت است یا لذات جسمی، یا فضیلت است یا تأمل: و این تحقیق همان‌قدر بخردانه باشد که می‌پرسیدند بهترین طعم کدام است؟ آیا در سیب است، در سرب است، یا در گردو؛ و بر این پایه فرقه‌هایی درست کنند؛ زیرا … طعم‌های مطلوب بستگی به خود چیزها ندارند، بلکه مطلوبیتشان در این یا آن غذای خاص است که در آن تنوع بسیار است.
کمال‌گرا، تکثرگرا و ذهنیت‌گرا در یک نکته کلیدی اتفاق‌نظر دارند: اینکه سرشت ارزش چنان است که مردم شیوه‌های زندگی گوناگونی را پی می‌گیرند. برای کمال‌گرا، علت این گوناگونی این است که هر فردی قابلیت‌های یکه‌ای دارد که ارزش او در شکوفایی آن‌هاست؛ برای تکثرگرا، علت تفاوت شیوه‌های زندگی این است که ارزش‌ها بسیار و ناسازگارند و هیچ حیاتی نمی‌تواند واجد همگی ارزش‌ها باشد، یا از میان آن‌ها دست به‌گزینشی مقبول همگان بزند؛ و به نظر ذهنیت‌گرا، علت تفاوت در این است که ارزش‌های ما ناشی از میل‌ها یا سلیقه‌هایمان است که از فردی به فردی دیگر فرق می‌کنند. پس هر سه این دیدگاه‌ها مدافع این ایده اصلی لیبرال هستند که مردم بخردانه شیوه‌های زیست بسیار گوناگونی را پی می‌گیرند؛ اما این فهم‌ها از خیر به‌خودی‌خود بر سازنده یک اخلاق لیبرالی تمام‌عیار نیستند، زیرا برای پیوند دادن نظریه ارزش لیبرالی با هنجار تساوی آزادی، برهانی دیگر لازم می‌آید. مسلماً در نظر برلین چنین برهانی بسیار سرراست است: چندگانگی ذاتی اهداف نشانگر اهمیت سیاسی آزادی است (کوسیس: ۱۹۸۰). برلین استدلال می‌کند که بزرگ‌ترین ایدئال بشری، تضمین میزانی از آزادی منفی برای همگان است، چراکه اصل «اهداف آدمیان بسیارند«را به رسمیت می‌شناسد و هیچ‌کس نمی‌تواند گزینشی کند که مقبول همگان باشد؛ اما چنین می کند که به‌آسانی نتوان تساوی آزادی و حقوق افراد را از تکثر اهداف مردمان نتیجه گرفت؛ در اینجاست که ذهنیت‌گرایان و تکثرگرایان غالباً به روایت‌هایی از قرارداد گرایی اخلاقی متوسل می‌شوند. منظور آن‌کسانی را هم که تأکید می‌کنند که لیبرالیسم در غایت خود یک نظریه نیهیلیستی است، می‌توان چنین تعبیر کرد که این نتیجه‌گیری موفقیت‌آمیز نیست: به نظر اینان، لیبرال‌ها در نظریه‌های ذهنیت‌گرا یا تکثرگرا گیرکرده‌اند، یعنی نمی‌توانند برابری حقوق و آزادی‌ها را نتیجه بگیرند.
نظریهنشاطوخوشبختیواقعی^[۲۲]
بر اساسایننظریهسهنوعمنبعبراینشاطوخوشبختیوجودداردکهعبارت‌انداز:لذایذزندگی،دلبستگیهایزندگیوکارهایمفیدهدفمند.دومورداولسلیقه‌ایهستندوبهبرداشتشخصیفردازوقایعورویدادهایزندگیبستگیدارنداماموردسومبهنظرسلیگمنبهمعنایانجامکارهاییاستکهبه‌منظور دستیابیبهارزش‌هاصورتمی‌گیرندوهدفیفراترازارضایتمایلاتفردیرادنبالمی‌کنند. بهنظرسلیگمنخوشبختیتلفیقیازسهموردفوقبهشمار می‌رودوخوشبختیواقعیزمانیحاصل می‌شود کهفردبهاینسهمنبعخوشبختیدست‌یافتهباشد (سلیگمن،۲۰۰۲).
دیدگاه‌های متفاوت و گاه متضاد درباره زندگی، خوشبختی و عوامل سعادت و بهروزی، به‌گونه‌ای است که پاره‌ای از آن‌ها تعجب آفرین، برخی حیرت‌افزا و تعدادی موجب خنده و یا استهزاء خواهد بود. ازاین‌رو انبوه بی‌شماری از انسان‌های حقیقت‌جو که به دنبال واقعیت ناب مفاهیم و معارف هستند، سرگردان و حیران گشته و گاه سرخورده و اندوهگین می‌شوند. به‌طور مثال؛ «شکسپیر«تمام جهان را صحنه نمایش می‌داند و تمامی مردان و زنان تنها بازیکنان پرده‌های مختلف که نقش خوشبختی یا بدبختی را ایفا می‌کنند. او هستی را دارای ورودی‌ها و خروجی‌های خاص خود می‌داند و انسان‌ها را صاحبان نقش‌های فراوان می‌بیند.
«ویکتور هوگو «معتقد است : «خوشبخت کسی است که به یکی از دو چیز دسترسی دارد: ۱- کتاب خوب ۲- دوستانی که اهل کتاب باشند. سراسر عمر ما تلاشی است پیوسته برای دست‌یافتن به کامیابی و سعادت درحالی‌که شاید خوشبختی همین لحظه‌ای بود که به آن می‌اندیشیدیم. «
اما «والتر اسکات «شهرت را بنیان خوشبختی دانسته می‌گوید: «یک ساعت زندگی باافتخار و شکوه به یک قرن گمنام زیستن می‌ارزد. «چنان‌که «ناپلئون بناپارت «استفاده از لحظه‌ها را کامیابی دانسته، بر این اعتقاد اصرار می‌ورزد و می‌گوید: «ممکن است ببینید من در جنگ شکست‌خورده‌ام، اما هرگز نخواهید دید که من یکی دقیقه از وقت خود را ازدست‌داده‌ام.«اراده قوی پلکان پیروزی و خوشبختی در سخن «گوته «است. او بر این باور است که: «شرط پیروزی و سعادت یک اراده قوی است، شرایط دیگر اهمیت چندانی ندارند. «همان‌گونه که «ادیسون «با گفتاری دیگر این نکته را تأیید کرده در پاسخ به این پرسش که: چه موقع از کار کناره‌گیری می‌کنی؟ گفت: یک روز پیش از مراسم کفن‌ودفنم. برخلاف این نگاه، «کارل سند برگ «زندگی را مانند پیاز می‌داند که انسان‌ها پوست‌های آن را یکی‌یکی می‌کنند و گاهی نیز گریه می‌کنند. «فردریک پرلز«نگاه افراد به خوشبختی، یا ادای خوشبختی و یا واقعیت هستی را به سه گروه جامعه بیان می‌کند و به‌صورتی زیبا می‌نویسد: دیوانه می‌گوید: من «آبراهام لینکن هستم«عصبی می‌گوید: «کاش من آبراهام لینکن بودم«و آدم سالم می‌گوید: «من‌منم و تو تویی.
با تأملی در برخی جوامع درمی‌یابیم که هنوز بسیاری از افراد آویزان کردن خرمهره را به خود، فرزندان و یا وسیله نقلیه، پاشیدن آب پشت سر مسافر و یا نشستن کبوتر، پشت پنجره اتاق را زمینه‌ساز سعادت و خوشبختی می‌دانند، اما رد شدن زیر نردبان، گره کردن انگشتان هنگام خطبه عقد، شکسته شدن آینه عروس و یا یکی از لوازم جهیزیه هنگام چیدن آن‌ها، خولاندن کلاغ بر روی بام و عطسه کردن شخصی وقت شروع کار را سبب تلخ‌کامی، سیاه‌بختی و ظلمت زندگی می شمرند! و گاهی بدان جا می‌رسند که با فال بد، سوءظن و یا تلقین سیه‌روزی و بدبختی، کانون پرمهر و محبت زندگی و همسر دلسوز و کوشای خود را ازدست‌داده و با یأس، نومیدی و اندوه کشنده، روزهای پرنشاط و زیبای خود را تلخ و اندوه‌بار می‌کنند؛ و در پایان با نگاهی واژگون به آفرینش و هستی و گمانی بد نسبت به آفریدگار جهان، زندگی خود را خاتمه می‌دهند!

برای کنترل اثرات سوء کلید زنی بانکهای خازنی بر روی زمان کلید زنی و تجهیزات کلید زنی کار می شود. بطور کلی روش های مختلف برای این عمل عبارتند از:

کنترل بستن همزمان با مقدار اولیه بیشینه ولتاژ ( VPSC )،
( Voltage peak synchronous closing)
۲- روش کلید زنی در صفر ولتاژ ( VZSC)، ( Voltage zero synchronous closing )
استفاده از کلید همراه با امپدانس، ( Preinsertion impedance switch)
استفاده از برقگیر (Arrester).

روش کنترل بستن همزمان با بیشینه ولتاژ
فرض کنید یک بانک خازنی بوسیله یک منبع سینوسی  برقدار شود، بطوریکه  مقدار بیشینه ولتاژ AC می باشد. آلفا زاویه فاز قراردادی است که کلید در آن لحظه از سیکل ولتاژ بسته می شود. هنگامیکه کلید بسته می شود معادله زیر بصورت رابطه ای از جریان برقرار است:
۳-۴
که در رابطه ۳-۴،  ظرفیت بانک خازن و  اندوکتانس موثر بین منبع و بانک خازنی می باشد. در این رابطه از مقاومت صرفنظر شده است.
معادلات لحظه ای ولتاژ و جریان بانک خازنی بصورت زیر بیان می شوند:
۳-۵
۳-۶
که  و  به ترتیب مقادیر اولیه جریان سلف و ولتاژ خازن می باشند، و  فرکانس طبیعی مدار کلید زنی و  مقدار درواحدی فرکانس طبیعی می باشد.

امپدانس خازن در فرکانس اصلی و  مقادیر بیشینه مولفه های فرکانس اصلی جریان و ولتاژ خازن می باشند.
۳-۷
معادلات لحظه ای ولتاژ۳-۵ و جریان ۳-۶که در بالا مطرح شدند، پاسخ حوزه زمان ولتاژ و جریان خازن در مدار کلید زنی می باشند. قسمت اول مولفه فرکانس اصلی می باشد. قسمتهای دوم و سوم نمایش مولفه های مدار در فرکانس طبیعی  می باشند. اندازه مولفه های نوسانی تابعی از ولتاز شبکه، ولتاژ اولیه خازن،جریان اولیه سلف و زمان کلید زنی می باشند.
بدترین حالت کلید زنی زمانی اتفاق می افتد که یک خازن بی بار در لحظه بیشینه ولتاژ برقدار شود، که نتیجه آن ایجاد اضافه ولتاژ به اندازه دو برابر بیشینه عادی ولتاژ می باشد.
برای کلید زنی ایده ال مولفه های نوسانی جریان در رابطه لحظه ای آن (ولتاژ در رابطه لحظه ای آن) باید صفر باشند. این مورد تنها زمانی بدست می آید که دو شرط زیر بطور همزمان با یکدیگر موجود باشند:
۳-۸ و۳-۹
در مدار کلید زنی جریان اولیه صفر می باشد یعنی  . اولین شرط از کلید زنی ایده ال بدین معنی است که کلید باید در قله مثبت یا منفی شکل موج سینوسی ولتاژ منبع (  ) بسته شود. شرط دوم بدین معنی است که خازن باید در یک سطح ولتاژ مشخص برقدار شود.
۳-۱۰
با برقرار شدن شرایط کلید زنی ایده ال مولفه های نوسانی ایجاد شده از بین خواهند رفت. سپس هر دو مورد ولتاژ و جریان خازن فقط شامل مولفه های فرکانس اصلی خواهند بود.

روش کلید زنی در صفر ولتاژ Voltage zero synchronous closing) )
در این روش خازنها دارای کلیدهای مجزایی هستند و هر کلید به هنگام عبور ولتاژ آن فاز از صفر بسته می شود. کلیدها باید دارای سرعت قطع و وصل زیادی بوده و بتوانند در حدود  ۱ عمل قطع و وصل را انجام دهند. اگر زمان عملکرد از این مقدار بیشتر شود این روش کارایی خود را از دست خواهد و به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. این کلیدها همچنین باید قادر باشند در شرایط مختلف شبکه و محیط سرعت خود را حفظ کنند. در حال حاظر کلیدهای الکترونیکی به سرعت مورد نیاز دسترسی دارند.

استفاده از کلیدهای همراه امپدانس
الف) کلید همراه مقاومت
در این روش از کلیدهایی به شکل۳-۷ استفاده می کند.
در این روش در لحظه وصل کلید ابتدا از مسیر به همراه مقاومت سری کلید زده می شود و پس از طی چند سیکل این مقاومت با زدن کلید  اتصال کوتاه شده و از مدار خارج می گردد. این مقاومت سبب می شود که در لحظه وصل کلید از فروپاشی ولتاژ شینه به میزان قابل توجهی جلوگیری کند و در نتیجه بیشینه گذرای بازیافت ولتاژ را کاهش می دهد.
در این روش به دو نکته باید توجه کرد:
اول اینکه میزان تلفات توان ناشی از مقاومت ها باید برای مقاومت قابل تحمل باشد و قابلیت اعتماد شبکه را کاهش ندهد.
دوم اینکه گذرای ثانویه که به هنگام بایپس نمودن حاصل می شود بیش از گذرای اولیه نباشد.
کلید با مقاومت
کلید همراه با سلف
در نوع دیگر کلیدهای با امپدانس بجای مقاومت از سلف استفاده می شود، که در شکل ۳-۸ آورده شده است.
کلید با سلف
از آنجاییکه امپدانس سلف به فرکانس در لحظه برقدار شدن بانک خازنی وابسته است، در این لحظه امپدانس بزرگی از خود نشان داده و از فروپاشی ولتاژ شینه جلوگیری نموده و در نتیجه باعث کاهش بیشینه جریان گذرای اولیه می شود. در هنگام خروج سلف از مدار گذرایی تولید می شود که اغلب از گذرای اولیه کوچکتر است.
در این نوع کلیدها از دو نوع سلف استفاده می شود:
یکی سلفهایی که از سیمهای فولادی ساخته شده و دارای مقاومت بالایی هستند و دیگری سلفهایی که از سیمهای آلومینیومی ساخته شده و دارای مقاومت کوچکی هستند.
سلفهای با مقاومت زیاد برای مواردی که گذرای ولتاژ بزرگ است کاربرد دارند، البته این سلفها منجر به گذرای ثانویه بزرگی می شوند و برای مواردی که خازنها بزرگ هستند نباید از این سلفها استفاده نمود، چون گذرای ثانویه می تواند خیلی شدید باشد.
سلفهای با مقاومت کم با توجه به اینکه دارا ی اندوکتانسی مشابه سلفهای مقاومت بالا هستند، در کاهش میزان گذرای ولتاژ رفتاری مشابه با نوع قبلی دارند، ولی به علت داشتن امپدانس کوچکتر، گذرای ثانویه کوچکتری هم دارند. غالباٌ این سلفها پس از گذشت چند سیکل بایپس می شوند که این مدت به سطح ولتاژ شبکه وابسته است. در ضمن این سلفها چون با خازن سری هستند موجب تغییر فرکانس گذرای کلید زنی هم می شوند.
این روش برای بانکهای خازنی با کلید زنی پشت به پشت بسیار موثر بوده و گذرای جریان کلید زنی را به خوبی کنترل می کند. این روش در مقایسه با مقامتهای بایپس شونده دارای قابلیت اعتماد بیشتری بوده و اقتصادی تر نیز می باشد.
در روش دیگر از وجود سلفهای دائمی بصورت سری با کلید خازنی استفاده می شود. این سلفها که حدوداً ۰.۵ تا ۲ میلی هانری می باشند به شکل موثری جریانهای گذرای کلید زنی پشت به پشت را کاهش می دهند، ولی تاثیر قابل ملاحظه ای در کنترل و کاهش گذرای ولتاژ ندارند.
اثر قابل توجه این سلفها این است که آنها می توانند با ایجاد فاصله مناسب بین فرکانس تشدید سری و فرکانس مدار کلید زنی به شکل موثری بر چگونگی تقویت هارمونیکی ناشی از خازنهای تصحیح ضریب توان اثر گذاشته و موجب کاهش تقویت هارمونیکی می شوند.

با توجه به نتایج به‌دست آمده در جدول ‏۲‑۱۲، در ازای کاهش ۲۰۰ مگاوات ساعت پارامتر بار ۳، مازاد بار ۱ و ۲ به ترتیب حدود ۲ و ۳ درصد افزایش می‌یابد. با کاهش پارامتر بار ۲ به میزان ۸۰ مگاوات، مازاد بار ۱ و ۲ به ترتیب حدود ۵/۰ و ۱ درصد کاهش می‌یابند. کاهش ۴۰ مگاوات بر ساعتی پارامتر و بار ۲، منجر به کاهش تقریباً ۴ درصدی مازاد بار ۱ و کاهش جزئی در مازاد بار ۳ شده است. بنابراین مطابق با نتایج فوق، تغییر در پارامتر یکی از بارهای خوشه منجر به تغییر مازاد بارهای دیگر و به‌صورت غیریکسان می‌شود.

با توجه به اینکه جبهه پارتو این ترکیب به‌صورت سه‌بعدی است، امکان مقایسه گرافیکی سناریوهای مختلف در یک شکل وجود ندارد. لذا در اینجا تنها به‌منظور نمایش اثر قیود بر نقاط تعادل بازی همکارانه، جبهه پارتو سناریو الف-۴ در شکل ‏۲‑۱۳ ترسیم شده است. به‌منظور نمایش فضایی جبهه پارتو، نقاط تعادل بازی همکارانه توسط ابزار برازش منحنی^[۳۷] در MATLAB برازش شده‌اند. رویه سه‌بعدی حاصله دربرگیرنده بخشی کاسه مانند در فضا است.

شکل ‏۲‑۱۳ جبهه پارتو در سناریو الف-۴ در شبکه با خوشه­ای از سه بار

ترکیب سوم: خوشه‌ای از هفت بار
در این ترکیب به بررسی نتایج حاصل از شبیه‌سازی در یک شبکه واقعی متشکل از هفت بار مطابق با شکل ‏۲‑۱۴ می‌پردازیم. اطلاعات اولیه این شبکه از [۲۸] گرفته شده است. گفتنی است که به‌منظور ارائه نتایج گویاتر، برخی از مشخصات فنی بارهای شبکه در [۲۸] تغییر یافته است. در این ترکیب فرض می‌شود که حداکثر توان قابل دریافت از شبکه اصلی ۲۶۰ مگاوات باشد.

شکل ‏۲‑۱۴ شبکه ۵ شینه با خوشه‌ای از هفت بار [۲۸]
اطلاعات شبکه در این ترکیب مشابه جدول ‏۲‑۲ می‌باشد، با این تفاوت که ظرفیت توان خطوط ۱ تا ۶ به ترتیب مقادیر ۹۰، ۱۰۰، ۸۵، ۹۰، ۵۰، ۸۵ مگاوات می‌باشد.
اطلاعات هفت بار شامل مشخصات فنی و حداقل سطح بار ساعتی برای بارها در شبکه به ترتیب در جدول ‏۲‑۱۳ و
جدول ‏۲‑۱۴ آمده است.
جدول ‏۲‑۱۳ مشخصات فنی بارها در شبکه با خوشه­ای از هفت بار

ﺗﺤﻮل ﮔﺮا

ﺑﻌﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎري

ﺗﺒﺎدل ﮔﺮا

ﺑﻌﺪ راﺑﻄﻪ اي

اﻧﻔﻌﺎﻟﯽ

ﺑﻌﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ

ﻧﯿﺖ ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ
ﺷﮑﻞ : 1-1 ﻣﺪل ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ
-8-1 ﻗﻠﻤﺮو ﺗﺤﻘﯿﻖ
-1-8-1 ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ و زﻣﺎﻧﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ
در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮي و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺮ ﻧﯿﺖ ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ از ﭘﺎﯾﯿﺰ1389 ﺗﺎ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1390 ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد.
ﻓﺼﻞ اول- ﮐﻠﯿﺎت ﺗﺤﻘﯿﻖ 14
-2-8-1 ﻗﻠﻤﺮو ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ
در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺣﻮزه ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ- ﺗﻬﯿﻪ و ﺳﺎﺧﺖ²⁵ ﻧﻔﺘﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد. ﻣﻨﻈﻮر از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺣﻮزه ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت آن دﺳﺘﻪ از ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺣﻮزه ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻃﻮر ﺗﺨﺼﺼﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت (اﻋﻢ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ، ﺷﺒﮑﻪ، اﻣﻨﯿﺖ داده، ﻧﺮم اﻓﺰار و ﺳﺨﺖ اﻓﺰار) در ﻗﺎﻟﺐ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ- ﺗﻬﯿﻪ و ﺳﺎﺧﺖ در ﺣﺎل ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
Engineering, Procurement, and Construction (EPC)^٢٥
ﻓﺼﻞ دوم
ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ١٦
-1-2 ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻓﺼﻞ دوم اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮي داردﻫﺪف. از ﺗﺪوﯾﻦ اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اﯾﺠﺎد ﺑﺴﺘﺮِ ﻧﻈﺮي ﻻزم در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮي، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻧﯿﺖ ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ اﺳﺖ. در اﺑﺘﺪاي اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ رﻫﺒﺮي و ﻣﺮور ﻣﺨﺘﺼﺮي ﺑﺮ ﺗﺌﻮري ﻫﺎ و ﺳﺒﮏ ﻫﺎي رﻫﺒﺮي ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭘﺲ از آن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در اداﻣﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ داﻧﺶ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ، ﺗﺴﻬﯿﻢ داﻧﺶ، ﻧﯿﺖ ﺑﺮاي رﻓﺘﺎر آورده ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺪل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ.
-2-2 رﻫﺒﺮي¹
درﺑﺎره ﻫﺪاﯾﺖ و رﻫﺒﺮي در ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﺨﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، و ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻮﺷﯿﺪه اﻧﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و وﻇﺎﯾﻒ آﻧﺮا ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﻨﺪ، در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺗﻌﺮﯾﻒ وﺟﻮد دارد. ﮔﺮوﻫﯽ رﻫﺒﺮي را اﺛﺮﮔﺬاري ﺑﺮ اﻓﺮاد در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻔﺸﺎن ﺑﺎ ﻣﯿﻞ و ﻋﻼﻗﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮده اﻧﺪ (ﻫﺮﺳﯽ و ﺑﻼﻧﭽﺎرد²،
.(1972 ﮔﺮوﻫﯽ دﯾﮕﺮ رﻫﺒﺮي را ﻧﻔﻮذ ﺑﺮ زﯾﺮدﺳﺘﺎن ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده اﻧﺪ. در ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد، رﻫﺒﺮي ﻧﻔﻮذ ﺑﺮ ﻣﺮﺋﻮﺳﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ آﻧﺎن در ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ(ﻫﺎﻣﭙﺸﻦ³، .(1981 اﯾﻮاﻧﺴﻮﯾﭻ(1977) ⁴ رﻫﺒﺮي را ﻋﺒﺎرت از ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﮔﺮوﻫﯽ از اﻓﺮاد داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ دﯾﮕﺮان را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻫﺪف ﻣﻌﯿﻨﯽ ﺳﻮق دﻫﺪ. ﺗﻌﺎرﯾﻔﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﯽ ﺟﺰﺋﯽ، ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﻔﻮذ و اﺛﺮﮔﺬاري ﺑﺮ ﻣﺮﺋﻮﺳﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻧﮕﯿﺰش را، رﻫﺒﺮي و ﻫﺪاﯾﺖ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺳﺎده رﻫﺒﺮي ﻓﺮآﯾﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﻤﻦ آن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد اﻧﮕﯿﺰه و ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻮﺛﺮ اﻧﺠﺎم ﺳﺎﯾﺮ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد را در ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﺴﻬﯿﻞ و ﮐﺎرﮐﻨﺎن را از روي ﻣﯿﻞ و ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻔﺸﺎن
Leadership ^١ Hersey & Blanchard ^٢ Hamption ^٣ Ivancevich ^٤
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ١٧
ﺗﺮﻏﯿﺐ ﮐﻨﺪ. از اﯾﻦ رو رﻫﺒﺮي در ﻣﻔﻬﻮم ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺰﺋﯽ ﻣﺠﺰا و ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻄﺮح ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﯾﮑﯽ از وﻇﺎﯾﻒ ﻋﻤﺪه و اﺻﻠﯽ ان ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ آﯾﺪ. ﻫﺮ ﻣﺪﯾﺮي ﻋﻼوه ﺑﺮ وﻇﺎﯾﻔﯽ ﭼﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي، ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ، و ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم اﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﻫﺪاﯾﺖ اﻓﺮاد ﺳﺎزﻣﺎن، را ﻧﯿﺰ ﻋﻬﺪه دار ﺷﻮد(اﻟﻮاﻧﯽ، .(142- 141 : 1386
ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺗﻌﺮﯾﻒ رﻫﺒﺮي ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ در رﻫﺒﺮي ، ﺟﻬﺖ دادن و ﻧﻔﻮذ ﺑﺮ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ. رﻫﺒﺮي ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻧﻔﻮذ ﮐﺮدن و اﺛﺮﮔﺬاري ﺑﺮ اﻓﺮاد اﺳﺖ و ﻣﺪﯾﺮ در ﻧﻘﺶ رﻫﺒﺮ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﺧﻮد ﻧﺎﻓﺬ و ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻣﺮﺋﻮﺳﺎن ، ﻧﻔﻮذ و ﻗﺪرت او را ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ(اﻟﻮاﻧﯽ ، .(142 :1386
رﻫﺒﺮي ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف، ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. از آن ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ رﻫﺒﺮي ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﺪي ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ، ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ رﻫﺒﺮي در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﯿﺎن ﻣﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ رﻫﺒﺮي، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﺛﺮﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮ ﻧﮕﺮش ﻫﺎ، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و ﺑﺎورﻫﺎي ﮐﺎرﮐﻨﺎن در ﺟﻬﺖ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻫﺎ رﻫﺒﺮي ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﯽ در ﺑﯿﻦ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ اﻣﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻪ در ﻃﻮل دو دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﺤﺚ رﻫﺒﺮي اﺛﺮﺑﺨﺶ، ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ(دوﮐﺖ و ﻣﮏ ﻓﺎرﻟﻦ⁵، .(2003
-3-2 ﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮي⁶
ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده رﻫﺒﺮ از ﻗﺪرت و ﻧﻔﻮذ را ﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮي ﮔﻮﯾﻨﺪ (رﺿﺎﯾﯿﺎن، .(424 :1386 ﺳﺒﮏ ﻫﺎي رﻫﺒﺮي ﺑﻪ ﻧﻮع وﻧﺤﻮه رﻓﺘﺎر ﻓﺮدي ﮐﻪ ﺳﻌﯽ ﺑﺮ اﯾﺠﺎد ﺗﺎﺛﯿﺮ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺮ دﯾﮕﺮان دارد اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد(اﻓﺠﻪ، .(450 : 1385
Duckett & Macfarlane ^٥ Leadership style ^٦
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ١٨
-4-2 ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎي رﻫﺒﺮي
در ﻃﻮل ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ، ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮاي ﺗﺒﯿﯿﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ رﻫﺒﺮي ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪه اﻧﮕﯿﺰش و ﺗﻼش ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ. ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﺑﺎس و آووﻟﯿﻮ⁷
(1993) ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎي رﻫﺒﺮي ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﯽ روش ﺟﺪﯾﺪي از ﺗﻔﮑﺮ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺮ ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺸﮑﻞ دار ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻪ ﺷﺎﻏﻼن در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده رﻫﺒﺮان از رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺎص اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ(ﻫﻮي و ﻣﯿﺴﮑﻞ⁸، .(2008
در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ رﻫﺒﺮي ﮐﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ رﻫﺒﺮي ﻣﺆﺛﺮ را ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﭘﺎﯾﻪ اي ﺑﺮاي ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎي رﻫﺒﺮي ﺗﺤﻮل ﮔﺮا و ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮔﺮا و ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر اﻟﮕﻮي رﻫﺒﺮي ﺗﻤﺎم ﻋﯿﺎر ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ.
-1-4-2 ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﺮدي ⁹رﻫﺒﺮي
در آﻏﺎز ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ، در ﺑﯿﻦ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان اﯾﻦ اﻋﺘﻘﺎد وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد ﻧﯿﺎز ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺮاي رﻫﺒﺮي آﻣﻮزش ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ آﻧﺎن از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا رﻫﺒﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﺑﺮﺧﯽ از اﻓﺮاد داراي ﯾﮑﺴﺮي ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ذاﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از آﻧﺎن رﻫﺒﺮان ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺳﺎزد (رﺿﺎﺋﯿﺎن ، : 1386
.(425 ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ رﻫﺒﺮ ﯾﮏ وﯾﮋﮔﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﯾﺎ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان از آن ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻣﯿﺎن رﻫﺒﺮان و ﭘﯿﺮوان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد. راﺑﺮت ﻟﺮد¹⁰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺠﺪد ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪ ﮐﻪ اﻓﺮاد، داراي اﻟﮕﻮﻫﺎي رﻫﺒﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ آن ﻫﺎ در ﻣﻮرد ﯾﮏ رﻫﺒﺮ ﻣﺆﺛﺮ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻣﺆﺛﺮ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد. در واﻗﻊ اﻟﮕﻮي رﻫﺒﺮي ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت و رﻓﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺨﺘﺺ رﻫﺒﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻟﺮد ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮد زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد داراي ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺗﯽ از
Bass & Avolio ^٧ Hoy & Miskel ^٨ Trait Theory ^٩ Robert Lord ^١٠
ﻓﺼﻞ دوم- ادﺑﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ ١٩
ﻗﺒﯿﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي، ﻣﺮداﻧﮕﯽ و ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻫﺒﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ (ﮐﺮﯾﺘﻨﺮ و ﮐﯿﻨﯿﮑﯽ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺻﻔﺮزاده، .(1386
دﯾﻮﯾﺲ(1972) ¹¹ ﭼﻬﺎر ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﻋﻤﺪه را ﺑﺮاي رﻫﺒﺮان ذﮐﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ :