۴-۳- مقایسه با سایر روش های پنهان نگاری
در این قسمت روش پیشنهاد شده پنهان نگاری مبتنی بر DWT-SVD را با روش نهان نگاری مبتنی بر SVD چندگانه زارعی (۲۰۱۴) مورد مقایسه قرار می دهیم.
نخست به شباهت های این دو روش می پردازیم. ابتدا باید در نظر داشته باشید که روش پیشنهاد شده ما با روش نهان نگاری زارعی (۲۰۱۴) هر دو از طرح های پنهان نگاری مبتنی بر تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقدار منفرد هستند. دوم اینکه هر دو روش نهان نگاری برای امنیت طرح نهان نگاری، بجای استفاده از دنباله اعداد تصادفی در علامت نهان نگاری از تصویر با متن معنادار استفاده می‌کنند که این مسئله بر عملکرد روش نهان‌نگاری می‌افزاید و از مشکل تشخیص مثبت – کاذب جلوگیری می‌کند. همچنین هر دو الگوریتم تصاویر رنگی RGB را پشتیبانی می‌کندو در ابعاد تصاویر محدودیتی ندارد.

اکنون به تفاوت‌های این دو طرح نهان نگاری می‌پردازیم. در روش زارعی (۲۰۱۴) تصویر پنهان نگاری در ضرایب فرکانس پایین LL از تبدیل موجک گسسته تصویر پوششی ذخیره می شود. در صورتی که روش پنهان نگاری پیشنهاد شده ما ضرایب باند HH از تبدیل موجک گسسته تصویر پوششی ذخیره شده است. یکی دیگر از تفاوت های دو الگوریتم این است که در الگوریتم زارعی (۲۰۱۴) از SVD چندگانه و الگوریتم PSO استفاده شده است در صورتی که در الگوریتم پیشنهادی از الگوریتم SVD استفاده شده است.
با توجه به آزمایش های انجام شده مشاهده کردیم روش نهان نگاری مبتنی بر SVD چندگانه زارعی (۲۰۱۴) در مقابل حملات نمک و فلفل با مقیاس ۰٫۱ از ۱٫۰ و گاوسی به اندازه ۰٫۰۱ توانمند و مقاوم رایج می باشد و تصویر نهان نگاری را بخوبی بازیابی می نماید. در صورتی که الگوریتم پیشنهاد شده ما در برابر این حملات ناتوان و ضعیف است. در مقابل الگوریتم پیشنهادی در برابر حمله دوران و برش دارای عملکرد رضایت بخشی است ولی روش نهان نگاری مبتنی بر SVD چندگانه زارعی (۲۰۱۴) در برابر این دو حمله کمی ناتوان عمل کرده است.
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ نتیجه گیری و پیشنهادات
پنهان نگاری یا استگانوگرافی هنر برقراری ارتباط پنهانی است و هدف آن پنهان کردن ارتباط به وسیله قرار دادن پیام در یک رسانه پوششی است به گونه ای که کمترین تغییر قابل کشف را در آن ایجاد نماید و نتوان موجودیت پیام پنهان شده در رسانه را حتی به صورت احتمالی آشکار ساخت. در پنهان نگاری تصویر، سیگنال پنهان نگاری شده در حوزه مکانی یا یکی از حوزه ­های فرکانسی مثل تبدیل کسینوس گسسته، فوریه، و موجک و … می ­تواند پنهان شود. تکنیک­های پنهان نگاری درحوزه تبدیل، مقاومت بیشتری در مقابل حملات گوناگون در مقایسه با تکنیک­های حوزه مکان از خود نشان می­ دهند، چون وقتی از تصویری تبدیل معکوس گرفته می­ شود، نهان نگاره به طور بی­قاعد­­ه­ای در طول تصویر پخش می­ شود، بنابراین خواندن و اصلاح آن برای نفوذگر­ها بسیار مشکل خواهد شد.
با توجه به کارهای گذشته ای که در این زمینه انجام شده است، در این پژوهش قصد داشتیم تا
الگوریتم های پنهان نگاری در تصاویر دیجیتالی با بهره گرفتن از تجزیه مقدار منفرد را توسعه دهیم. برای این منظور از روش های پنهان نگاری ترکیبی که شامل تجزیه مقدار منفرد و تبدیل موجک گسسته می باشد استفاده کرده ایم.
در این طرح یک الگوریتم ترکیبی برای پنهان نگاری غیر قابل تشخیص تصاویر دیجیتال در حوزه تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقدار منفرد ارائه شده است. هدف از این الگوریتم مخفی کردن پیام بوده است. در روش پیشنهاد شده با ترکیب تکنیک SVD و DWT باعث بهبود طرح پنهان نگاری مبتنی بر DWT
می شود. این الگوریتم از روش اعداد تصادفی در تصویر پنهان نگاری، از یک تصویر با متن معنی دار استفاده می کند. بنابراین کیفیت تصویر پنهان نگاری استخراج شده عملکرد الگوریتم را تضمین می کند. در روش پیشنهادی در استخراج تصویر پنهان نگاری حمله کننده از نوع الگوریتم به کاررفته در فرایند استگانوگرافی اطلاعی ندارد.
الگوریتم های پنهان نگاری و استخراج آن با بهره گرفتن از نرم افزار MATLAB 2013 پیاده سازی شدند. برای بررسی و ارزیابی روش پیشنهاد شده، کیفیت بصری تصاویر پنهان نگاری استخراج شده را با
اندازه گیری اوج نسبت سیگنال به نویز و میانگین مربع خطاها مورد مطالعه قرار گرفته است.
برای سنجش کارایی، الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم زارعی (۲۰۱۴) مقایسه شده است. مقاومت تصویر پنهان نگاری شده توسط این الگوریتم در مقایسه با سایر الگوریتم ها در برابر رایج ترین حملات مانند Salt & Paper، Rotation، Gaussian و Cropping مورد مطالعه قرار گرفته است. برای مقایسه از مقادیر پارامترهایی مثل اوج نسبت سیگنال به نویز و میانگین مربع خطاها استفاده شده است. بررسی های تحلیلی بر روی تصویر پنهان نگاری استخراج شده نشان می دهد که روش نهان نگاری زارعی (۲۰۱۴) با در مقابل حملات نمک و فلفل با مقیاس ۰٫۱ از ۱٫۰ و گاوسی به اندازه ۰٫۰۱ توانمند و مقاوم رایج می باشد و تصویر نهان نگاری را بخوبی بازیابی می نماید. در صورتی که الگوریتم پیشنهاد شده ما در برابر این حملات ناتوان و ضعیف است. در مقابل الگوریتم پیشنهادی در برابر حمله دوران و برش دارای عملکرد رضایت بخشی بوده است ولی روش نهان نگاری مبتنی بر SVD چندگانه زارعی (۲۰۱۴) در برابر این دو حمله کمی ناتوان عمل کرده است.
برای تکمیل کارهای انجام شده در این پایان نامه می توان فعالیت های پژوهشی متعددی انجام داد از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در این روش ما از ترکیب دو روش تبدیل موجک گسسته و تجزیه مقدار منفرد استفاده کردیم. می توان از سایر تکنیک های پنهان نگاری دامنه تبدیل مانند تبدیل فوریه گسسته و تبدیل کسینوسی گسسته به جای استفاده از تبدیل موجک گسسته بهمراه تجزیه مقدار منفرد استفاده کرد و نتایج آن را با هم مقایسه نمود.
روش ارائه شده در این تحقیق از تکنیک تبدیل موجک گسسته۱- سطحی بهمراه تجزیه مقدار منفرد برای عملیات پنهان نگاری و استخراج آن استفاده می نماید. می توان روش تبدیل موجک n- سطحی بهمراه تجزیه مقدار منفرد استفاده کرد و نتایج کار را با نتایج این تحقیق مورد مقایسه و ارزیابی قرار داد.
منابع و مآخذ

فرضیه ۱ : بازده غیر عادی با میزان محافظه کاری ارتباط منفی دارد.
فرضیه ۱-۱:اعلام به موقع خبرهای بد با بازده غیر عادی رابطه منفی دارد.
فرضیه ۱-۲:اعلام به موقع خبرهای خوب با بازده غیر عادی رابطه مثبتی دارد.
فرضیه ۲ : بین محافظه کاری وعدم تقارن اطلاعاتی رابطه منفی وجود دارد.
فرضیه ۲-۱:اعلام به موقع خبرهای بد با عدم تقارن اطلاعاتی رابطه منفی دارد.
فرضیه ۲-۲:اعلام به موقع خبرهای خوب با عدم تقارن اطلاعاتی رابطه مثبت دارد.
فرضیه ۳ : بین بازده غیر عادی و عدم تقارن اطلاعاتی رابطه معنا داری وجود دارد.
ب ) فرضیه‌های گروه دوم :
فرضیه ۴: تغییر در بازده غیر عادی موجب تغییر در میزان محافظه کاری می‌شود.
فرضیه ۵:تغییر در میزان محافظه کاری موجب تغییر در بازده غیر عادی می‌شود.
فرضیه ۶:تغییر در عدم تقارن اطلاعاتی موجب تغییر در میزان محافظه کاری می‌شود.
فرضیه ۷:تغییر در میزان محافظه کاری موجب تغییر در عدم تقارن اطلاعاتی می‌شود.

۵-۳- روش و ابزارهای گردآوری داده‌ها

مرحله گردآوری داده ها، آغاز فرآیندی است که طی آن محقق یافته های میدانی و کتابخانه ای را گردآوری می کند و به روش استقرایی به فشرده سازی آن ها از طریق طبقه بندی و سپس تجزیه و تحلیل می پردازد و فرضیه های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار می دهد و در نهایت حکم صادر می کند و پاسخ مسئله تحقیق را به اتکای آن ها می یابد (حافظ نیا، ۱۳۸۱).در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات در زمینه‌های مبانی نظری و ادبیات تحقیق و همچنین تبیین و توصیف مدل‌ها از روش کتابخانه‌ای نظیر مقالات، شبکه جهانی اطلاعات (اینترنت)، پایان نامه و کتاب‌های مرتبط استفاده شده است. همچنین جهت جمع آوری داده‌های مورد نیاز به منظور آزمون نمودن فرضیه‌های تحقیق از صورت‌های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال­های ۱۳۹۰ ـ ۱۳۸۳ بانک‌های اطلاعاتی رایانه‌ای (نرم افزار ره آورد نوین و تدبیر پرداز)، سایت بورس اوراق بهادار کمک گرفته شده است. داده‌های جمع آوری شده با بهره گرفتن از نرم افزار Excel، اصلاح و طبقه بندی و بر اساس متغیرهای مورد بررسی وارد نرم افزار Eviews7 گردیده است. تجزیه و تحلیل نهایی نیز به کمک نرم افزار آماریEviews7 و SPSS21 انجام شده است.

۶-۳- روش تجزیه و تحلیل آماری

در این پژوهش به منظور بررسی فرضیه‌های پژوهش و تعیین وجود رابطه معنی داری بین متغیرهای مستقل و وابسته علاوه بر استفاده از تحلیل‌های توصیفی مناسب، از تحلیل همبستگی و رگرسیون چند متغیره به نمایندگی از تحلیل‌های استنباطی به صورت زیر کمک گرفته می‌شود.
بررسی نرمال بودن داده‌های پژوهش با هدف تعیین استفاده از آزمون‌های پارامتریک و یا نا پارامتریک جهت محاسبه فرضیه‌های پژوهش به کمک آزمون کلموگوروف- اسمیرنوف.
استفاده از تکنیک داده پانل جهت تعیین نمودن مدل‌های رگرسیونی مناسب، ضرورت استفاده از این تکنیک که داده‌های سری زمانی و مقطعی را باهم ترکیب می‌کند، بیشتر به خاطر افزایش تعداد مشاهدات، بالا بردن درجه آزادی، کاهش ناهمسانی واریانس و کاهش هم خطی میان متغیرهاست. همچنین داده‌های پانلی امکان طراحی الگوهای رفتاری پیچیده‌تری را فراهم می‌کنند و امکان بیشتری را برای شناسایی و اندازه گیری اثراتی فراهم می‌کنند که با اتکای صرف به آمارهای مقطعی یا سری زمانی به سادگی قابل شناسایی نیستند. از این رو به کمک آزمونF لیمر و هاسمن روش جهت تخمین مدل رگرسیونی انتخاب می‌گردد.
بررسی امکان تخمین مدل رگرسیونی با در نظر گرفتن مفروضات اساسی مدل رگرسیونی شامل صفر بودن میانگین خطاها، ثابت بودن واریانس جمله خطا، عدم وجود خود همبستگی بین جملات خطا و در نهایت نرمال بودن جملات خطا و کمک گرفتن از آزمون‌های وایت و آرچ ARCH، دوربین واتسون، هیستوگرام تجمعی و آماره B-J
تایید و یا رد فرضیه‌های پژوهش با بهره گرفتن از مدل تخمین شده و از طریق بررسی ضریب تعیین و ضریب همبستگی، آزمون معنی دار بودن مدل رگرسیون )تحلیل واریانس) به کمک آماره F، آزمون معنی دار بودن ضرایب رگرسیون به کمک آماره T
از این رو در ادامه این فصل به صورت تفضیلی به نحو محاسبه هر یک از روش‌های تعیین شده در این بخش خواهیم پرداخته می شود.

۷-۳- انواع روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات

پس از جمع آوری داده‌ها محقق باید آن‌ها را دسته بندی و تجزیه و تحلیل نماید، آن گاه به آزمون فرضیه‌هایی بپردازد که تا این مرحله تحقیق او را یاری کرده‌اند، تا پاسخی برای پرسش‌های تحقیق بیابد. تجزیه و تحلیل داده‌ها فرآیندی چند مرحله‌ای است که طی آن داده‌های گردآوری شده به طرق مختلف خلاصه، دسته بندی و در نهایت پردازش می‌شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل‌ها و ارتباط بین داده‌ها به منظور آزمون فرضیه‌ها فراهم آید. در این فرایند، داده‌ها هم از لحاظ مفهومی و هم از جنبه تجربی پالایش می‌شوند و روش‌های گوناگون آماری نقش بسزایی در استنتاج‌ها به عهده دارند. غالباً تجزیه و تحلیل داده‌ها از لحاظ نحوه ی ارائه داده‌ها به دو گروه ۱) تجزیه و تحلیل کیفی ۲) تجزیه و تحلیل کمی دسته بندی می‌شوند و متناسب با نوع پژوهش مورد استفاده قرار می‌گیرند. در رویکرد کمی که یک رویکرد قیاسی و جزء نگرست یک یا چند متغیر مشخص مورد بررسی قرار می‌گیرند و با نظریه‌های تبیین شده مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند در حالی که در رویکرد کیفی که یک رویکرد کل نگر و استقرایی است کلیت پدیده مورد مطالعه و بافتی که آن را احاطه کرده است مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین شیوه‌های تجزیه و تحلیل کمی به دو صورت تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی به کار گرفته می‌شوند.

۱-۷-۳- تحلیل توصیفی

این شیوه که برای تبیین و توصیف وضعیت پدیده های مورد مطالعه مورد استفاده قرار می‌گیرد به پژوهشگران در طبقه بندی، خلاصه سازی، توصیف و تفسیر و برقراری ارتباط میان داده‌های جمع آوری شده نیز کمک خواهند نمود. شاخص‌های مرکزی (میانگین، مد، نما) و شاخص‌های پراکندگی (دامنه تغییرات، واریانس و انحراف معیار) شاخص‌های کشیدگی و چولگی از مهم‌ترین پارامترهای تحلیل‌های توصیفی به شمار می‌روند که به منظور ارائه دیدگاهی کلی نسبت به جامعه آماری توسط پژوهشگران مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۱-۱-۷-۳- مفهوم واریانس و انحراف معیار ^[۲۰۰]

برای یک سری داده مثلاً x1، x2 و.. پارامتری به نام واریانس به صورت زیر تعریف می‌شود:

جذر واریانس انحراف معیار خوانده می‌شود. در واقع انحراف معیار نشان دهنده میزان انحراف داده‌ها از میانگینشان می‌باشد. چنانچه هدف بررسی میزان تغییرات داده‌ها باشد؛ از انحراف معیار استفاده می‌شود. برای محاسبه انحراف معیار داده‌ها عموماً ابتدا واریانس محاسبه و سپس از آن جذر گرفته می‌شود. برای یک متغیر تصادفی مانند X پارامتر واریانس به صورت زیر تعریف می‌شود:

در حالت پیوسته و گسسته این رابطه به صورت زیر محاسبه می‌شود.

جذر واریانس، انحراف معیار خوانده می‌شود و با  نشان داده می‌شود.

۲-۷-۳- تحلیل استنباطی

نقش آمار توصیفی در واقع، جمع‌ آوری، خلاصه کردن و توصیف اطلاعات کمّی به دست آمده از نمونه‌ها یا جامعه‌ها است. اما محقق معمولاً کار خود را با توصیف اطلاعات پایان نمی‌دهد، بلکه سعی می‌کند آنچه را که از بررسی گروه نمونه به دست آورده است به گروه‌های مشابه بزرگ‌تر تعمیم دهد. از طرف دیگر در اغلب موارد مطالعه تمام اعضای یک جامعه ناممکن است. از این رو محقق به شیوه‌هایی احتیاج دارد که بتواند با بهره گرفتن از آن‌ها نتایج به دست آمده از مطالعه گروه‌های کوچک را به گروه‌های بزرگ‌تر تعمیم دهد. به شیوه‌هایی که از طریق آن‌ها ویژگی‌های گروه‌های بزرگ بر اساس اندازه‌گیری همان ویژگی‌ها در گروه‌های کوچک استنباط می‌شود آمار استنباطی گفته می‌شود.) شیولسون،۱۳۸۳) به بیان دیگر، در پژوهش‌های علوم رفتاری کسب اطلاعات درباره گروه‌های کوچک غالباً هدف پژوهشگر نیست، بلکه هدف پژوهشگر تعمیم نتایج به‌دست‌آمده از یک گروه کوچک به یک جامعه بزرگ‌تر می‌باشد. این تعمیم مستلزم آن است که پژوهشگر از روش‌های آماری پیشرفته‌تری تحت عنوان “استنباط آماری” استفاده نماید.(هومن ،۱۳۸۷) در آمار استنباطی از آزمون‌های فرض آماری مناسب جهت تعمیم ویژگی‌های نمونه به کل جامعه کمک گرفته می‌شود.

۱-۲-۷-۳- آزمون فرض آماری

فرض آماری، ادعایی در مورد یک یا چند جمعیت مورد بررسی است که ممکن است درست یا نادرست باشد. به عبارت دیگر فرض آماری، یک ادعا یا گزاره‌ای در مورد توزیع یک جمعیت یا پارامتر توزیع یک متغیر تصادفی است. فرضیه آماری، نقطه آغاز آزمون فرض است و اصولاً بدون داشتن فرضیه آماری امکان انجام یک آزمون دشوار است. فرضیه آماری به دو نوع فرض صفر (H₀) و فرض خلاف (H₁) بیان می‌شود. فرضیه‌ای که در آزمون‌های آماری مورد آزمون قرار می‌گیرد فرضیه صفر است که همیشه حاکی از عدم وجود تفاوت می‌باشد. اما فرض خلاف همان فرضیه پژوهشی است که می‌تواند جهت‌دار یا غیر جهت‌دار باشد.(هومن،۱۳۸۶) هدف آزمون فرض آماری، تعیین این موضوع است که با توجه به اطلاعات بدست آمده از داده‌های نمونه ادعایی که در مورد جمعیت مورد بررسی تایید می‌گردد یا خیر؛ بنابراین دو فرض مکمل به دو صورت زیر به وجود می‌آید.
فرض _۰ H: ادعا غلط است.
فرض_۱ H: ادعا صحیح است.
فرایند انتخاب یکی از دو تصمیم فوق را آزمون فرض آماری می‌نامند.

۲-۲-۷-۳- سطح معنی دار و خطاهای آماری

پس از آنکه فرض‌های آماری تعریف شدند، گام بعدی مشخص کردن سطح معنی دار بودن تفاوت‌ها (α) است. بدین صورت که فرضH₀ را به نفع فرض H₁ رد کنیم به شرط اینکه از طریق آزمون آماری مناسب مقداری بدست آوریم که احتمال وقوع آن مقدار با توجه به H₀ برابر یا کمتر از یک احتمال بسیار کوچک باشد که با α نشان داده می‌شود. این احتمال وقوع کوچک را سطح معنی دار^[۲۰۱]می‌گویند. سطح معنی داری که محقق برای تعیین α در تحقیق انتخاب می‌کند بر تخمین او از اهمیت و یا درجه قابلیت کاربرد یافته‌هایش مبتنی است. در تحقیقات مالی و حسابداری غالباً این مقدار برابر با ۰۵/۰ در نظر گرفته می‌شود (آذر و مومنی، ۱۳۸۷).پس از انجام آزمون‌های آماری، محقق با توجه به یافته‌های آزمون آماری در مورد رد یا عدم رد فرضیه صفر تصمیم می‌گیرد. اگر نتایج آزمون به گونه‌ای باشد که نتوان آن را رد کرد، جایی برای اثبات یا تأیید فرضیه پژوهشی باقی نمی‌ماند، اما اگر فرضیه صفر رد شود، به طور غیرمستقیم فرضیه پژوهشی تأیید می‌شود. اگر فرضیه صفر در واقع صحیح باشد ولی محقق تصمیم به رد آن بگیرد خطای نوع اول رخ داده است. بر عکس اگر فرضیه صفری در واقع فرضیه‌ای غیر صحیح باشد ولی محقق آن را تأیید کند، دچار خطای نوع دوم شده است(دلاور،۱۳۸۷)

۸-۳- آزمون‌های تحلیل استنباطی

آزمون‌های آماری مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از یک گروه کوچک (نمونه) و تعمیم آن به جامعه مورد نظر با توجه به مقیاس اندازه‌گیری متغیرها، به دو گروه “پارامتریک” و “نا پارامتریک” تقسیم می‌شوند. آزمون‌های پارامتریک، به تجزیه و تحلیل اطلاعات در سطح مقیاس فاصله‌ای و نسبی می‌پردازند که حداقل شاخص آماری آن‌ها میانگین و واریانس است. در حالی که آزمون‌های نا پارامتریک، به تجزیه و تحلیل اطلاعات در سطح مقیاس اسمی و رتبه‌ای می‌پردازند که شاخص آماری آن‌ها میانه و نما است. آمار پارامتریک تحت تأثیر مقیاس سنجش متغیرها و توزیع آماری جامعه است؛ و تنها در صورتی که متغیرها از نوع فاصله‌ای و نسبی باشند و توزیع آماری جامعه نرمال یا به هنجار باشد از روش‌های پارامتریک استفاده می‌شود در غیر این صورت از روش‌های نا پارامتریک استفاده می‌شود.

۱-۸-۳- بررسی نرمال بودن داده‌های تحقیق

۱-۹ - روش تحقیق
روش گرد آوری اطلاعات به صورت آماری کتابخانه ای و میدانی می باشد. در این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای (سایت های اینترنتی و مجلات علمی پژوهشی )، اطلاعات و گزارش های موجود در سازمان محیط زیست و مناطق حفاظت شده ،نهادهای دولتی مرتبط ( شهرداری ، بخشداری لواسانات ودهیاری ها ) ، مقالات معتبر علمی پژوهشی ، اطلاعات اولیه مورد نیاز جمع آوری می شوند و با بهره گرفتن از مدل راهبردی SWOT که می تواند یک الگوی صحیح جهت برنامه ریزی قرار گیرد مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. با توجه به این مطالب ضرورت دارد که برای توسعه اکوتوریسم منطقه از تمامی ظرفیت ها و پتانسیل ها با توجه به حفظ محیط زیست آن استفاده شود، و شناسایی نقاط قوت و ضعف آنها می تواند تأثیر سازنده ای در امر توسعه پایدار آن باشد

فصل دوم
ادبیات نظری و تجربی تحقیق
۲-۱- مقدمه
در عصر حاضر گردشگری به یکی از پردرآمدترین فعالیت های بشری تبدیل شده است که با سرعت زیادی رو به گسترش است. گردشگری امروزه به عنوان یک صنعت تاثیرگذار در اقتصاد در سطوح مختلف جهانی، منطقه ای، ملی و محلی شناخته شده و با توجه به شرایط متفاوت جوامع ، دارای آثار مختلف بر ابعاد گوناگون زندگی جوامع از جمله فرهنگ، محیط زیست و اقتصاد آن خواهد بود.
صنعت گردشگری علاوه بر منافع اقتصادی ، در شناسایی ، حفظ و احیاء فرهنگ های بومی تاثیر گذار می باشد. این صنعت امروزه به جهت پیشرفت در فناوری های سفر، احیاء و توجه به جاذبه ها و …. یکی از سه صنعت بزرگ دنیا بوده و نقش ویژه ای در اقتصاد سالم جهانی به عهده دارد: به طوری که بر اساس پیش بینی سازمان جهانی گردشگری، درامد این صنعت را در سال ۲۰۱۰ حدود ۸۰۰ میلیارد دلار بوده و پیش بینی می شود این مقدار در سال ۲۰۲۰ میلادی با ۱٫۶ میلیارد نفر گردشگر، حدوده ۲۰۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید. یکی از مهمترین انواع گردشگری که حجم بزرگی از صنعت گردشگری را به خود اختصاص داده، اکوتوریسم است. سازمان ملل متحد به دلیل اهمیت بالای اکوتوریسم ، قرن بیست و یکم را قرن اکوتوریسم نامیده است.(پاپلی، سقایی،۲۱۶:۱۳۸۵) . اکوتوریسم به عنوان گونه ای از گردشگری دوران پست مدرنیسم که در پی شکل گیری مفاهیمی چون توسعه پایدار تولید یافته است، با ظرفیت هایی که دارد، می تواند فرصت توسعه روستایی را در همه ابعاد فراهم ساخته و به عنوان راهکاری اساسی در توسعه روستایی مطرح شود.( هاشمی ،۱۷۵:۱۳۸۹ ). واژه توسعه پایدار را اولین بار به طور رسمی برانت لند در ۱۹۸۷ در گزارش (( آینده مشترک ما)) مطرح کرد.(زیاری،۱۶:۱۳۷۸). هدف اصلی آن ارتقاء کیفیت زندگی یعنی دخالت دادن شاخص های کیفی و اجتماعی، تامین رفاه و عدالت اجتماعی است.(بیگدلی،۳۹:۱۳۸۵ ). توسعه پایدار فرایندی است که طی آن مردم یک کشورنیازهای خود را برمی اورند و زندگی خود را ارتقاء می بخشند، بدون اینکه منابعی که به نسل های آینده تعلق دارد را به خطر اندازند .( زاهدی، ۱۰۸:۱۳۹۰). به عبارتی دیگر توسعه پایدار مخالف هر سیاست یا عملکردی است که به نوعی منافع نسل های بعدی را به خطر بیاندازد. این درحالی است که بسیاری از برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه نیز، از صنعت گردشگری به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه ی پایدار یاد می کنند و بر این باورند که گردشگری، به عنوان یک موضوع چند ارزشی از راهکارهای مهم نیل به توسعه ی پایدار به شمار می رود؛ چراکه آثار تخریبی زیست محیطی آن حداقل و منبعی تما م نشدنی است . بدین ترتیب می توان همزمان با حفاظت از تنوع زیستی، از مناطق دیگر سرزمین بهره برداری متناسب، به شکلی مداوم و پایدار به عمل آورد و در عین حال، به افزایش رونق اقتصاد سرزمین از طریق ایجاد اشتغال، درآمد و بهبود رفاه جامعه کمک کرد. در سالهای اخیر تهیه طرح های گردشگری، بعنوان راهکاری جدید برای رهایی از این شرایط مورد توجه قرار گرفته است، به نظر می رسد کشورهایی که از قابلیت‌های بالقوه مناسبی در این زمینه برخوردارند، بتوانند توسعه گردشگری را در برنامه های توسعه ملی خود گنجانده و راه تکامل را طی نمایند (طیبی و همکاران ، ۵:۱۳۸۷). به طور کلی کشور ایران یکی از کشورهایی است که دارای پتانسیل های جذب گردشگران در سطح منطقه و جهان می باشد. تنوع اقلیمی و فرهنگی در ایران از پتانسیل های مهم در مقوله توریسم و اکوتوریسم می باشد، بنابراین پتانسیل های توسعه این بخش بالاست چنان که به طور مثال مناطقی با تنوع اب و هوایی مانند لواسانات در شمال تهران تنها در شرایطی می توانند سهم شایسته خود را از گردشگران بین المللی و داخلی جذب نمایند و از منافع چند بعدی حاصل از آن بهره مند گردند که برای عناصر و اجزای مختلف تشکیل دهنده صنعت گردشگری، برنامه ریزی مناسب صورت گیرد. تجربیات جهانی و تجربه گذشته کشورمان نشان می دهد که هر چند وجود امکانات و زیر ساخت های گردشگری شرط لازم برای توسعه این فعالیت می باشد و لیکن این تنها شرط، کافی نیست. کشورهایی که این مسأله را در نیافته اند و به دلیل نوع ایدئولوژی حاکم یا عدم برنامه ریزی مناسب نتوانسته اند ، شرایط جذب کننده گردشگر را فراهم آورند ، مهمترین بازندگان در میدان رقابت بین المللی بوده ا ند . چرا که لازمه توسعه این فعالیت و جذب گردشگران بیشتر ، برنامه ریزی جامع برای همه عناصر و اجزای تشکیل دهنده گردشگری و ساماندهی وضع جاذبه های بالقوه است که، بتواند ایمنی،آسایش و رضایت گردشگران را فراهم آورد.(امیریان ، ۱۳۷۹). بخش لواسانات ازجمله مناطق هدف گردشگری خصوصا برای ساکنین کلانشهر تهران می باشد که روستاهای آن به طور مستقیم و غیر مستقیم تحت تاثیر فعالیت های گردشگری قرار می گیرند ولی متاسفانه اقدامی لازم در خصوص توسعه گردشگری در این منطقه صورت نگرفته است. از این رو پیش از تدوین راه کارهای توسعه اکوتوریسم در این منطقه ،شناسایی دقیق قابلیت های اکوتوریستی و ارزیابی آنها می باشد. این شناسایی به برنامه ریزان این امکان را می دهد تا بر اساس توان های منطقه ، جهت و راهکارهای توسعه گردشگری منطقه را مشخص نموده ، برنامه ای متناسب با شرایط منطقه ارائه دهند. تدوین برنامه ای هدفمند و کارامد بر مبنای دستیابی به توسعه پایدار در این منطقه می تواند موجب توسعه فعالیت های اکوتوریستی این منطقه و در نتیجه منجر به جذب گردشگر و موازی ان حفظ محیط زیست منطقه گردد.
پذیرش مفهوم توسعه پایدار و ارزش میراث طبیعی در بیشتر کشورها در مباحث گردشگری منجر به پیدایش اکوتوریسم گردیده است این نوع گردشگری به لحاظ آرمانی جهانگردی دوستدار طبیعت است. در اکوتوریسم به حفاظت زیستگاه­ها تنوعات زیستی و چرخه­های اکولوژیک باید توجه شود و با برنامه­ ریزی درست می­توان سودآوی مناسب برای جوامع محلی و حفاظت از منابع طبیعی را تضمین کرد و حامیان و دوستداران طبیعت را افزایش داد و رشد اقتصادی را با روند حفاظت از منابع طبیعی به ویژه در کشور­های در حال توسعه پیوند زد (کوپر^[۲]،۲۰۰۰ : ۱۶۴).
۲-۲- تعاریف و اصطلاحات
۲-۲-۱-تعریف و مفهوم توریسم:
توریسم را باید آمیزه اى از چندین جزء گوناگون در نظر گرفت: عمل مسافرت، توقفى کوتاه، هدفى خاص و فعالیتهائى که در مقصد انجام می گیرد.
توریسم صنعتی است که با توریست ها و سرویس دهی به آنها سر و کار داشته و می تواند فعالیتی تفریحی ، علمی ، کاری و یا عاطفی باشد..
Tourism یا گردشگری حرکتی است، که از یک نقطه آغاز و در همان نقطه به پایان رسد، یعنی حرکت چرخشی حول یک محور و بازگشت به نقطه شروع. این صنعت در حال حاضر، یکی از سه صنعت برتر جهان (صنایع خودرو سازی،‌نفتی و توریسم) به شمار میرود. بنابر ساده ترین تعریف، گردشگری صنعتی است که موجب می گردد تا افراد برای مدتی از خانه های خود خارج شده و جهت بازدید از دیگر نقاط جهان به سفر بپردازند و در طول مدت سفر نیز نیازهای پذیرایی و اقامتی آنها را برطرف می نماید.
۲-۲-۲- تعریف و مفهوم توریست
توریست شخصی است که به کشور یا شهری غیر از محیط زیست عادی خود برای مدتی که کمتر از ۲۴ ساعت و بیشتر از یک سال نباشد سفر کند و قصد او از سفر، تفریح، استراحت، ورزش، دیدار اقوام و دوستان، مأموریت، شرکت در سمینار، کنفرانس یا اجلاس، معالجه، مطالعه و تحقیق و یا فعالیت مذهبی باشد. دکتر محمد تقی رهنمایی از اساتید گروه جغرافیای دانشگاه تهران نیز، در طرح جامع گردشگری استان اردبیل را از توریست یا گردشگر را اینگونه تعریف نموده است: « توریست یا گردشگر به مسافری گفته می شود که با انگیزه های گردشگری به مقصدی مسافرت نموده و بیش از یک شب و کمتر از ۶ ماه در مقصد اقامت نماید، بدون اینکه اشتغال و اقامت دایم در مقصد داشته باشد.»
توریست کسی است که با نیت کار ، تفریح و یا لذت بردن از محیط پیرامون از محل زندگی دائم خود دور شده و برای مدتی که می تواند بین یک روز تا یک سال باشد در محل دیگری بماند و توریسم صنعتی است که با توریست ها و سرویس دهی به آنها سر و کار داشته و می تواند فعالیتی تفریحی ، علمی ، کاری و یا عاطفی باشد.
۲-۲-۳- انواع توریسم
والن اسمیت شش نوع توریسم را در طبقه بندی خود از توریسم آورده است که عبارتند از :
۱ -توریسم قومی؛ نوعی توریسم که گردشگر با نیت مشاهده و آشنائی با سبک زندگی افراد بومی و اقوام محلی اقدام به سفر می کند. مثلاً ؛ دیدار از منازل بومیان ، حضور در جشن ها ، شرکت در مراسم مذهبی و …
۲ - توریسم هنری ؛ نیت توریست از این نوع گردش آشنائی با هنرهای ملل و مردم نقاط دیگر ، آشنائی با هنرهای دستی ، موسیقی ، و مواردی از این دست است.
۳ - توریسم طبیعت گرا : تأکید بر جاذبه های طبیعی و محیطی دارد و مراد پناه بردن به آغوش طبیعت زیبا و تحسین جاذبه های طبیعی است.
۴ - توریسم تاریخی ؛ چنین گردشی با نیت بازدید از مساجد و کلیساها ، آثار باستانی و … دست به تفرج می زند.
۵ - توریسم تفریحی و ورزشی ؛ گردشگر توجه خود را به شرکت در فعالیت های ورزشی و تفریحی از قبیل اسب سواری ، پیاده روی و… معطوف می نماید.
۶ - توریسم کاری یا حرفه ای ؛ مقصود اصلی از این نوع توریسم ، شرکت در کنفرانس ها و جلسات کاری است ( مهدوی، ۱۳۸۲ ).
۲-۳- تعریف و مفهوم اکوتوریسم
توریسم از اواخر قرن بیستم به یکی از مهم‌ترین بخش‌های فعالیت اقتصادی کشورها تبدیل شده است. در این بین اکوتوریسم در مقایسه با سایر شاخه‌های توریسم از رشد بسیار چشمگیری برخوردار بوده است. براساس آخرین آمارهای سازمان جهانی جهانگردی UNWTO در سال ۲۰۰۷ تعداد ۸۹۸ میلیون مسافرت بین‌المللی در سطح جهان صورت گرفته است و درآمد حاصل از توریسم بین‌الملل بالغ بر۷۳۳  میلیارد دلار(روزانه بالغ بر ۲ میلیارد دلار) بوده است. این در حالیست که پیش‌بینی می‌شود تا سال۲۰۲۰ آمار توریسم بین‌الملل به ۱/۶میلیارد برسد. با رشد صنعت گردشگری آمار تقاضا برای طبیعت‌گردی خصوصاً اکوتوریسم و شاخه ‌ای مرتبط با آن نظیر توریسم روستایی، اگروتوریسم و … افزایش یافته است. سازمان جهانی جهانگردی رشد تقاضا برای گردشگری طبیعت را سالانه ۱۰-۳۰ درصد برآورد می کند، در حالی که رشد سالانه تقاضا برای گردشگری در کل ۳- ۴ درصد می‌باشد. طبق آمار انجمن جهانی اکوتوریسم در سال ۲۰۰۴ نزدیک به ۴۰ درصد انگیزه سفر گردشگران، اکوتوریسم و بازدید از جاذبه‌های طبیعی برآورد شده است.
اکوتوریسم که توریسم بومی شناختی(Ecological )نیز نامیده می شود، شکلی از گردشگری است که جاذبه ها یا کولوژیکی و منحصر به فرد اجتماعی را مورد توجه قرار می دهد. بنا به تعریف مجمع بین ­المللی اکوتوریسم (TIES)، اکوتوریسم سفری است مسئولانه به مناطق طبیعی که حافظ محیط­زیست بوده و موجب بهبود کیفیت زندگی مردم محلی می­ شود. در تعریفی دیگر کنوانسیون تنوع زیستی (CBD)، اکوتوریسم را نوعی توریسم متکی بر حفاظت و مراقبت تنوع زیستی و اکوسیستم­های موجود در عرصه ­ها و با لحاظ نیازهای توسعه­ای عرصه ­ها تلقی کرده که مشارکت جوامع محلی و ایجاد درآمد قابل اتکا برای جوامع محلی از نتایج آن است. در واقع اکوتوریسم را مسافرتی بدون تخریب، پراکندگی و آلودگی مناطق طبیعی، فعالیت­های خاص مطالعاتی و کاوشگرانه و احساس لذت از مناظر طبیعی همچون گیاهان وحشی، حیوانات و ارزش­های فرهنگی یک منطقه تعریف نموده ­اند (بیاتی و همکاران؛ ۱۳۸۹: ۳۰)
۲-۳-۱-تاریخچه اکوتوریسم
پیرامون واژه طبیعت‌گردی و سابقه کاربرد آن اظهار نظرهای متفاوتی صورت گرفته است. برخی صاحبنظران سابقه کاربرد چنین واژه‌ای را در اواخر دهه ۱۹۸۰ ذکر کرده اند. اما در تمام متون مرتبط سبالوس لاسکورین Ceballos-Lascurain به عنوان نخستین کسی آمده است که این واژه را بکار برد است. برابر تعریف او: طبیعت‌گردی سفری است به مناطق نسبتا بکر و دست نخورده با هدف مطالعه، تحسین، ستایش و لذت بردن از مناظر، جانوران ، گیاهان وحشی منطقه و هرگونه اثار فرهنگی (گذشته و معاصر) که در این مناطق یافت می شود. برخی سابقه کاربرد واژه اکوتوریسم را به زمانی دورتر و به “هتزر” نسبت داده اند و معتقدند که او این واژه را در دهه ۱۹۶۰ م برای تشریح روابط متقابل گردشگری و محیط زیست و ویژگی های فرهنگی به کار برده است.
۲-۳-۲-تعریف اکوتوریسم  
در مورد تعریف اکوتوریسم اتفاق آراء وجود ندارد. بعضی از تعاریف ارائه شده لیست وار در زیر آورده شده است:

قید ضرایب مختلف برای تبدیل به انواع مختلف سهم اعم از سهام ممتاز، سهام بدون حق رای، سهام معمولی و…

در مثال فوق در صورتی که قیمت ارز از ۱۰۰۰ تومان به ۱۵۰۰ تومان افزایش یابد، قیمت جاری ورقه به ۱۵۰۰۰۰ تومان افزایش می‌یابد. در این شرایط با فرض ضریب ۲/۱ برای قیمت تبدیل، قیمت تبدیل به () افزایش می‌یابد و در نتیجه نسبت تبدیل به ۵ واحد افزایش می‌یابد. در این حالت صاحبان اوراق در صورت عدم تبدیل اوراق بر حسب سود ثابت ارزشی معادل ۱۷۰۰۰ تومان را دریافت می‌کنند. اما در صورت تبدیل ورقه آنها مالک ۵ سهم می‌باشند.
ب) قیمت تبدیل برای اوراقی که توسط بنگاه‌هایی که بخش عمده‌ای از محصولات خود را خارج می‌نمایند، براساس یک نسبتی از کاهش دلار بصورت معادله زیر می‌باشد:
در شرایط کاهش نرخ ارز در طول عمر ورقه تا سررسید ارزش ریالی ورقه %= قیمت تبدیل
در شرایط افزایش نرخ ارز در طول عمر ورقه تا سررسید قیمت مندرج در ورقه= قیمت تبدیل
در رابطه فوق عبارت (%) بایستی بطور معمول بین ۹۹/۰ تا ۵/۰ باشد. به عبارتی با کاهش نرخ ارز قیمت تبدیل کاهش یافته و تعداد سهام قابل تبدیل براساس رابطه زیر
بدست می‌آید. اما در صورت افزایش یا عدم تغییر نرخ ارز، با تثبیت قیمت تبدیل، تعداد سهام قابل تبدیل بر حسب رقم مندرج بر روی ورقه می‌باشد. منظور از قیمت جاری ورقه قیمت ریالی است که با کاهش نرخ ارز بر حسب ارزش ریالی (و نه دلاری) ارزش‌گذاری می‌شود. در واقع در زمانی که نرخ ارز کاهش می‌باید، قیمت این اوراق بر حسب ارزش ریالی ارزشگذاری می‌شود و مولفه ارزی آن غیرفعال می‌گردد^[۲۲۳]. به عنوان نمونه در صورتی که نرخ ارز از ۱۰۰۰ تومان به ۸۰۰ تومان کاهش می‌یابد، قیمت جاری ورقه مثال فوق ۱۰۰۰۰۰ تومان (ارزش اسمی) ثابت باقی می‌ماند.
همچنین پیشنهادات مختلفی درباره عبارت (%) همانند اوراق نوع نخست، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
تعیین دامنه نوسان عبارت (%) برحسب میزان نوسان نرخ ارز
پله‌ای نمودن میزان عبارت (%)برحسب میزان نوسان نرخ ارز
قید ضریب ثابت برای کل دوره
قید ضریب ثابت برای دوره‌های خاص (دوره‌هایی که امکان اعمال اختیار خرید یا فروش،تجزیه و ادغام سهام، انتشار سهام جدید و…)
قید ضرایب مختلف برای تبدیل به انواع مختلف سهم اعم از سهام ممتاز، سهام بدون حق رای، سهام معمولی و…
در مثال فوق مثال در صورتی که قیمت ارز از ۱۰۰۰ تومان به ۸۰۰ تومان کاهش یابد، قیمت جاری ورقه در ۱۰۰۰۰۰ ریال ثابت می‌ماند. در این شرایط با فرض ضریب ۹/۰ برای قیمت تبدیل، قیمت تبدیل به () کاهش می‌یابد و در نتیجه نسبت تبدیل به ۴.۴۴ واحد افزایش می‌یابد. در این حالت صاحبان اوراق در صورت عدم تبدیل اوراق بر حسب سود ثابت ارزشی معادل ۱۷۰۰۰ تومان را دریافت می‌کنند. اما در صورت تبدیل ورقه آنها مالک ۴.۴۴۵ سهم می‌باشند.
با توجه به مزایای اشاره شده در بخش (۴-۳-۱) در خصوص قابلیت این اوراق در مقایسه با اوراق مشارکت معمولی می‌توان بیان داشت که این اوراق جذابیت بالاتری در تامین مالی با توجه به برخورداری از ویژگی دو دارایی (سهام، اوراق با درآمد ثابت) خواهند داشت. کما اینکه یکی از انتقادهای وارده در خصوص عدم موفقیت کافی استقبال از اوراق مشارکت طی سال‌های گذشته، عدم جذابیت و تنوع این اوراق در کشور بوده است (گودرزی و همکاران، ۱۳۹۲).
در خصوص ویژگی دوم این اوراق که از آن به عنوان «پوشش‌دهنده بخشی از ریسک نوسانات نرخ ارز» برای ناشر و سهامدار یاد می‌شود، در ادامه با ارائه یک مثال ساده در قالب ۴ سناریو به این موضوع پرداخته خواهد شد. سناریوهای مطرح شده بگونه‌ای طراحی شده است که هر دو گروه از صنایع (گروه ۱: صنایعی که بخش عمده‌ای از نهاده‌های خود را از خارج وارد نموده و محصولات خود را در داخل به فروش می‌رسانند؛ گروه ۲: صنایعی که بخش عمده‌ای از نهاده‌های خود را از داخل تامین نموده و بخش عمده‌ای از محصولات خود را به خارج صادر می‌کنند^[۲۲۴]) در دو حالت افزایش و کاهش نرخ ارز قرار داشته و دو بنگاهی در نظر گرفته شده است که سهام آنها در بازار بورس معامله می‌شود.
سناریو ۱
جدول (۴-۱۶) مشخصات دو بنگاه A و B را نشان می‌دهد که در یک صنعت مشخص (نظیر خودرو) اقدام به تولید محصول می‌نمایند. هر دو بنگاه بخش عمده‌ای از نهاده‌های خود را از خارج وارد نموده و محصولات تولیدی خود را در داخل به فروش می‌رسانند. جدول زیر برخی از مشخصات وضعیت سهام این شرکت‌ها، سرمایه و وضعیت مالی بنگاه‌ها را برای یک دوره نشان می‌دهد.
جدول (۴-۱۶): وضعیت مالی دو بنگاه که بخش عمده‌ای از نهاده‌های خود را از خارج وارد می‌نمایند

حسرت خوردن از مواردی است که زندگی را برای انسان تلخ می گرداند هر چند که وی از تنعمات و رفاه برخودار باشد لذا انسان حسود که دچار حسرت و اندوه زیاد می شود از زندگی خود احساس لذت نمی کند.

1. 1. انسان حسود «تنها» و از داشتن دوست محروم است. حضرت علی(علیه السلام) فرمودند: «الحَسودُ لاخُلَّۀَ لَه»^[۳۵۲] «حسود دوستی ندارد.»

مرحوم آقا جمال خوانساری در شرح غررالحکم ذیل این حدیث چنین می گوید :«حسود دوستى نباشد از براى او، زیرا که با هر که کمال دوستى داشته باشد چون نعمتى به او برسد رشک برد بر او و سعى کند در زوال آن، یا خواهد که زائل شود هر چند سعى در آن نکند و بر هر تقدیر این منافى دوستى است. پس بر دوستى حسود اعتماد نباید کرد.»^[۳۵۳]
با توجه به اینکه انسان موجودی اجتماعی است ونیاز به روابط اجتماعی با اطرافیان خود و من جمله دوستان دارد در صورتی که نتواند این نیاز را ارضا کند با توجه به کلام شریف امام علیه السلام احساس شکستی دردناک خواهد کرد.

1. 1. حسد مایه خواری و تحقیر است. حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند: «الْحَسَدُ دَأْبُ السُّفَّلِ وَ أَعْدَاءُ الدُّوَل‏»^[۳۵۴] « حسد شیوه آدم فرومایه پست مرتبه و طریقه دشمنان دولتهاست‏.»

این حدیث شریف می فرماید که حسد شیوه انسان های فرومایه است و می توان این چنین هم نتیجه بگیریم که شخص حسود خوار می شود و این از اثرات آن می باشد.
۴-۵. مفاسد ریا
با بررسی روایات معصومین علیهم السلام می توان برخی از مفاسد دنیوی ریا را اینگونه برشمرد:

1. 1. رسیدن به شقاوت و بازماندن از رستگاری و نجات، از مفاسد ریا است. شخصی از رسول خدا صلى الله علیه و آله پرسید نجات در چیست؟ پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمودند: « أن لا یَعمَلَ العَبدُ بطاعَهِ اللّه ِ یُریدُ بها الناسَ»^[۳۵۵] «[نجات] در این است که بنده طاعت خدا را به خاطر مردم انجام ندهد.»

1. 1. از مفاسد ریا این است که دعای فرد ریا کارمستجاب نمی شود. امام صاق علیه السلام از جدشان نقل می کند: « سَیَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ تَخْبُثُ فِیهِ سَرَائِرُهُمْ وَ تَحْسُنُ فِیهِ عَلَانِیَتُهُمْ طَمَعاً فِی الدُّنْیَا لَا یُرِیدُونَ بِهِ مَا عِنْدَ رَبِّهِمْ یَکُونُ دِینُهُمْ رِیَاءً لَا یُخَالِطُهُمْ خَوْفٌ یَعُمُّهُمُ اللَّهُ بِعِقَابٍ فَیَدْعُونَهُ دُعَاءَ الْغَرِیقِ فَلَا یَسْتَجِیبُ لَهُمْ »^[۳۵۶] «زمانی بر مردم فرا می رسد که باطن آن ها آلوده وظاهرشان زیباست و این به خاطر طمع در دنیا می باشد هرگز آنچه را نزد پروردگارشان است اراده نمی کنند. دین آن ها ریا ست و خوف خدا در قلبشان نیست خداوند مجازاتی فراگیر بر آن ها می فرستد و آن ها هم چون غریق او را می خوانند ولی دعایشان مستجاب نمی شود.»

1. 1. از نتایج ریای در اعمال این است که اندکی شرک موجب می شود این عمل مورد قبول در گاه حق واقع نشود. چنانکه رسول خدا صلى الله علیه و آله می فرمایند : « إِنَّ الْمَلَکَ لَیَصْعَدُ بِعَمَلِ الْعَبْدِ مُبْتَهِجاً بِهِ فَإِذَا صَعِدَ بِحَسَنَاتِهِ یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اجْعَلُوهَا فِی سِجِّینٍ إِنَّهُ لَیْسَ إِیَّایَ أَرَادَ بِهَا »^[۳۵۷] «همانا فرشته با خوشحالى عمل بنده را بالا مى برد و چون کارهاى نیکش را بالا برد ، خداوند عزّ و جلّ مى فرماید : آنها را در سجّین گذارید ؛ این کارها براى من انجام نشده است.

این قبول نشدن اعمال در واقع سبب می شود تأثیرات و نتایج مفید این اعمال (که اعم از ثمرات دنیوی و اخروی است ) به شخص نرسد.

۴-۶. مفاسد کبر

1. 1. از مفاسدکبر این است که فرد متکبر منزوی و تنها می شود و هیچ فردی حاضر نیست زیر بار فرد متکبر برود. حضرت علی علیه السلام فرمودند:«لَیسَ لِلمُتکبِّرِ صَدیقٌ»^[۳۵۸] «برای متکبر دوستی باقی نمی ماند.»

1. 1. خواری و ذلت از دیگر مفاسد تکبر می باشد. امام علی علیه السلام می فرمایند: «مَنْ تَکَبَّرَ عَلَى النَّاسِ ذَل^[۳۵۹]» «کسی که فخرفروشی کند ذلیل می شود.» در کلام دیگری از ایشان چنین داریم: « تکبر الدنی یدعو إلى إهانته‏»^[۳۶۰] «تکبر ورزیدن انسان پست‏مرتبه منجر به خوار شدن او می شود.»

1. 1. تکبر باعث می شود که انسان امکانات و موفقیت در زندگی را از دست بدهد .چون انسان موجودی است اجتماعی و برای موفقیت نیاز به همکاری تعبیر دارد اما کسانیکه متکبر هستند چون اطرافیان خود را از دست می دهند و تنها می شوند شکست می خورند و موفقیت خود را از دست می دهند .حضرت علی علیه السلام فرمودند: «بِکَثْرَهِ التَّکَبُّرِ یَکُونُ التَّلَف» «فزونی تکبر مایه اتلاف اسباب موفقیت است.» مرحوم آقا جمال خوانساری این حدیث را چنین ترجمه کرده اند :« بسبب بسیارى تکبر می باشد تلف یعنى تلف آخرت بلکه دنیا نیز»^[۳۶۱] و می بینیم که حضرت علی علیه السلام صریحاً کبر را عامل به شکست دنیوی می دانند

1. 1. تکبر موجب می شود که پستی و بدی ها و رذایل دیگر شخص آشکار گردد و خود همین موجبات ناراحتی وی را در پی دار. امیرالمؤمنین علیه السلام: « التَّکَبُّرُ یُظْهِرُ الرَّذِیلَه»^[۳۶۲] «تکبر کردن فرومایگی شخص را آشکار می کند.»

1. 1. انسان همیشه در پی صلح و آرامش است و از مواردی که آن را ملاک موفقیت می داند همین است اما تکبر دشمنی در پی دارد، چنانکه حضرت علی عیه السلام می فرمایند: « بِالتَّکَبُّرِ یَکُونُ الْمَقْت‏»^[۳۶۳] «به سبب تکبر دشمنی می باشد.» همچنین ایشان در کلامی دیگر می فرمایند:« مَا اجْتُلِبَ الْمَقْتُ بِمِثْلِ الْکِبْر»^[۳۶۴] «دشمنی، به چیزی مانند تکبر جلب نشود.»

1. 1. تکبر موجب اهانت به شخص می شود و این چیزی است که انسان از آن فراری است و احترام و بزرگ داشته شدن را می پسندد. مولای متقیان می فرمایند:« ثَمَرَهُ الْکِبْرِ الْمَسَبَّه »^[۳۶۵] «میوه تکبر دشنام است (یعنی دشنام دادن مردم و صاحب آن)»

1. 1. یکی دیگر از مفاسد کبر این است که انسان را از کسب علم و دانش محروم می کند.افرادی که متواضع هستند هرکجا و از هرکسی که علم و دانشی ببیند فرا می گیرند اما افراد متکبر چون کس دیگررا قبول ندارند و حاضر نیستند زیربارکسی بروند و خودشان را قبول دارند از علم ودانش بی بهره اند. امام موسی کاظم علیه السلام می فرمایند:« إِنَّ الزَّرْعَ یَنْبُتُ فِی السَّهْلِ وَ لَا یَنْبُتُ فِی الصَّفَا فَکَذَلِکَ الْحِکْمَهُ تَعْمُرُ فِی قَلْبِ الْمُتَوَاضِعِ وَ لَا تَعْمُرُ فِی قَلْبِ الْمُتَکَبِّرِ الْجَبَّارِ لِأَنَّ اللَّهَ جَعَلَ التَّوَاضُعَ آلَهَ الْعَقْلِ وَ جَعَلَ التَّکَبُّرَ مِنْ آلَهِ الْجَهْلِ أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ مَنْ شَمَخَ إِلَى السَّقْفِ بِرَأْسِه‏ »^[۳۶۶] «همانا زراعت در زمین های نرم و هموار می روید و روی سنگ های سخت هرگز رویش ندارد همین گونه دانش و حکمت در قلب انسان متواضع رویش دارد و قلب متکبر جبار هرگز آباد نمی گردد زیرا خداوند تواضع را وسیله عقل و تکبر را از ابزار جهل قرار داده است.»

1. 1. هلاکت نیز از مفاسد تکبر ورزی است .امیر المؤمنین علیه السلام می فرماید: «الْکِبْرُ خَلِیقَهٌ مُرْدِیَهٌ لَئِیمَهٌ مَنْ تَکَثَّرَ بِهَا قَل‏»^[۳۶۷] «تکبر خویی است هلاک کننده واندازنده در خفت و ذلت. هر که زیاد تکبر کند کم می شود.»

1. 1. شخص متکبر در پی این است که خود را بزرگ جلوه دهد و بزرگی را یک آرزو موفقیت در دنیا می داند، ولی بر عکس امام علی علیه السلام می فرمایند چنین شخصی به بزرگی و شرف نخواهد رسید :« مَنْ لَبِسَ الْکِبْرَ وَ السَّرَفَ خَلَعَ الْفَضْلَ وَ الشَّرَف‏» ^[۳۶۸] «هر که لباس کبر و اسراف بپوشد ، جامه فضل و شرف را در می آورد.»

۴-۷. مفاسد عجب

آفت ها و مفاسد عجب زیاد می باشد که برخی از آن ها عبارتند از :

1. 1. هلاکت از مهمترین مفاسد عجب می باشد. امام صادق علیه السلام در این باره می فرمایند :« مَنْ دَخَلَهُ الْعُجْبُ هَلَکَ.» ^[۳۶۹] «هر که را عجب گیرد نابود شود.» با توجه به این که امام علیه السلام مطلق گفتند می توان هلاکت در دنیا را نیز ار مضرات عجب دانست.

1. 1. عجب، عقل را تباه می کند و رأی و اندیشه را از انسان سلب می کند. حضرت علی علیه السلام می «فرمایند: الْعُجْبُ یُفْسِدُ الْعَقْل‏»^[۳۷۰] خودبینى عقل را تباه مى‏کند. همچنین ایشان در کلام دیگری می فرمایند :«یا بنیّ! اعْلَمْ أَنَّ الْإِعْجَابَ ضِدُّ الصَّوَابِ وَ آفَهُ الْأَلْبَاب‏ »^[۳۷۱] « فرزندم! بدان که خودپسندى ضد درست‏اندیشى است، و آفت عقلها و خردها است.» ومی توان این طور تحلیل کرد که چون انسان معجب خودش را برتر از دیگران می داند به خودش متکی است و نظر و عقل خود را بالاتر از دیگران می داند به هیچ وجه حاضر نیست با دیگران مشورت کند. دانشمندمعاصر محمد رضا حکیمی در کتاب الحیاه این آفت را چنین توضیح می دهد:« آن کس که به چشم پسند و رضایت در کار خویش بنگرد، و آن را کامل و شایسته بیند، خللى به نیروى عقل او برسد، زیرا چنین کسى هم از جستجوى مرحله بهترى براى کار خود و بالا بردن سطح آن باز مى‏ایستد، و هم از دیدن و پذیرفتن نوع بهترى از کار مورد نظر باز مى‏ماند، و نیروى کمال گراى عقلى خویش را فرو مى‏نهد.»^[۳۷۲]

و این نکته را هم اضافه کنیم که از مهمترین ابزارها برای سعادت حتی سعادت دنیوی برخورداری از عقل مصیب می باشد.

1. 1. شخص خود بین درستی و وصحت کارش کم می باشد. امام علی علیه السلام چنین می فرمایند: «مَنْ کَثُرَ إِعْجَابُهُ قَلَّ صَوَابُهُ»^[۳۷۳] «کسی که خودببینی او زیاد شود درستی [کار ] او کم می شود.» یا همان طور که در قسمت قبل آمد امام علیه السلام در وصیت به فرزندشان چنین می گویند: « یا بنیّ! اعْلَمْ أَنَّ الْإِعْجَابَ ضِدُّ الصَّوَاب » این امر ممکن است بدین خاطر باشد که شخص معجب چون به کار خود مطمئن است، اگر کار خطایی انجام داد بر آن اصرار می ورزد و فکر می کند درست انجام داده است.

1. 1. شخص خودبین مورد تمسخر دیگران قرار می گیرد. چنان که مولی الموحدین علی علیه السلام می فرمایند: « مَنْ أُعْجِبَ بِنَفْسِهِ سُخِرَ بِه‏»^[۳۷۴] «کسی که خودبین باشد مورد تمسخر دیگران قرار می گیرد.»

1. 1. عجب سبب تنبلی برای کسب کمال و پیشرفت می شود.چون فکر می کند با اعمالی که انجام داده به کمال و رستگاری رسیده است و لذا کمتر جدیت به خرج می دهد و کمتر سعی و کوشش می کند.^[۳۷۵]حضرت علی علیه السلام فرمودند:« الْإِعْجَابُ یَمْنَعُ الِازْدِیَاد»^[۳۷۶] «خودپسندی از فزونی جلوگیری می کند.»

1. 1. وحشت و ترس را نیز می توان از مفاسد عجب به حساب آورد. نبی اکرم صلی الله علیه وآله می فرمایند: « لَا وَحْشَهَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْب‏»^[۳۷۷] «هیچ وحشتی از خودبینی وحشتناک تر نیست.» مرحوم شیخ صدوق در توضیح این حدیث چنین آورده است :« چون خود پسند و آن کس که داراى عجب است و خود را عالم یا صالح یا زاهد می پندارد لا جرم توقّع احترام و تعظیم بیشترى از مردم دارد بلکه در سلام مقدم نمی شود از مردم توقع دارد ابتدا به او سلام کنند و چون مردم نیز به این مبتلا هستند لذا سبب وحشت می گردد.»^[۳۷۸]

1. 1. جهل و نادانی نیز در اثرات عجب می باشند. امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند :« الْعُجْبُ رَأْسُ الْجَهْل‏»^[۳۷۹]« خود بینى سر نادانى است‏.»

1. 1. عجب موجب بهره نبردن انسان از نعمت دوست می شود و موجب می شود مردم از وی دوری کنند. امام علی علیه السلام در وصیت خود به فرزندشان محمد بن حنفیه چنین فرمودند:« إِیَّاکَ وَ الْعُجْبَ وَ سُوءَ الْخُلُقِ وَ قِلَّهَ الصَّبْرِ فَإِنَّهُ لَا یَسْتَقِیمُ لَکَ عَلَى هَذِهِ الْخِصَالِ الثَّلَاثِ صَاحِبٌ وَ لَا یَزَالُ لَکَ عَلَیْهَا مِنَ النَّاسِ مُجَانِب»‏^[۳۸۰] « از خود بینى و بد خلقى‏ و کم صبرى دور باش که اگر این سه خصلت را داشته باشى هیچ رفیقى با تو راست نیاید و همواره مردم از تو کناره گیرند.»

۴-۸. مفساد کینه

1. 1. انسان در دنیا در پی راحتی و آسایش است و آن را ملاک خوشبختی و سعادت دنیوی می داند اما انسان کینه توز از این موهبت محروم است. حضرت علی علیه السلام می فرمایند : « الْحَقُودُ لَا رَاحَهَ لَه‏ »^[۳۸۱] «آدم کینه توز راحتی و آسایش ندارد.»

1. 1. زیادی اندوه و غم و غصه در دنیا از اثرات نامطلوب کینه توزی است. چنان که امیر کلام علی علیه السلام می فرمایند: « الْحَقُودُ مُعَذَّبُ النَّفْسِ مُتَضَاعَفُ الْهَم‏ »^[۳۸۲] «آدم کینه توز جانش در عذاب است و اندوهش چند برابر است.»

1. 1. از مفاسد قابل توجه کینه توزی ایجاد فتنه و برافروختن شعله های اختلاف می باشد. امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند: « سَبَبُ الْفِتَنِ الْحِقْد »^[۳۸۳] «سبب فتنه ها کینه است.»

1. 1. انسان یک موجود اجتماعی است، و ارتباط با انسان های دیگر، دوست داشتن و دوست داشته شدن همواره از نیازهای فطری بشر می باشد. لذا شخصی که دیگران از او کناری گیری کنند و دوستی نداشته باشد احساس شکست و افسردگی می کند. حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «لَا مَوَدَّهَ لِحَقُود »^[۳۸۴] «شخص کینه توز دوستی ندارد.»

مرحوم ملا محسن فیض کاشانی در کتاب «اخلاق حسنه» مفاسد و نتایج کینه را این گونه بر شمرده است که انسان نسبت به شخصی که به آن کینه به دل گرفته حسد می ورزد، سخن دروغ در حق او می گوید، اسراش را فاش می کند، وی را هتک حرمت کند، استهزاءو مسخره اش می کند ،او را از صله رحم باز می دارد و … جناب فیض رحمه الله علیه سپس اضافه می کنند و روشن است که تمام این اعمال حرام وناپسند است.^[۳۸۵]